Əlillər müraciət hazırladılar
4 Avqust 2013 19:49 (UTC+04:00)
Bir qrup uşaqlıqdan əlillər, ümumi səbəbdən əlillər, Qarabağ
əlilləri və onlara dəstək verən vətəndaşlar sosial
müavinətlərinin artırılması ilə bağlı ölkə Prezidentinə və
Milli Məclisə müraciət hazırlayıblar. Movqe.az-ın xəbərinə görə,
müraciətdə bildirilir: "Məlum olduğu kimi, 1-ci qrup uşaqlıqdan
əlillərə, xüsusilə baş-beyin, onurğa zədələnmələri və əzələ
distorfiyası səbəbindən dayaq-hərəkət aparatı funksiyalarının
pozulması nəticəsində və digər səbəblərdən əlil olmuş uşaqlar,
eləcə də 1-ci qrup əmək stajı olmayan ümumi səbəbdən əlillərə
verilən müavinətin məbləği 60 manat 50 qəpik təşkil edir. Bu isə
minimum yaşayış məbləği üçün nəzərdə tutulmuş məbləğdən demək olar
ki, iki dəfə azdır. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının
müvafiq müddəalarına əsasən (3-cü fəsil. Əsas insan və vətəndaş
hüquqları və azadlıqları - Maddə 24. İnsan və vətəndaş hüquqlarının
və azadlıqlarının əsas prinsipi; Maddə 25. Bərabərlik hüququ; Maddə
26. İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının müdafiəsi;
Maddə 27. Yaşamaq hüququ və s.) isə bu, uşaqlıqdan əlillərin, eləcə
də 1-ci qrup əmək stajı olmayan ümumi səbəbdən əlillərin Yaşamaq
hüququnun birbaşa pozulması halıdır. Belə ki, 1 ayda 60 manat 50
qəpik məbləğində vəsaitlə yaşamağın qeyri-mümkün olmasını sübut
etmək üçün iqtisadi araşdırmaya da ehtiyac yoxdur. 1-ci qrup
əlillərin mövcud sağlamlıq problemlərini də nəzərə alsaq, bu
müavinətin məbləği onların ehtiyacları olduğu tibbi xidmətlərinin
və dərman ləvazimatlarının ödənilməsini də təmin etmir. Bundan
başqa, 1-ci qrup Qarabağ əlilləri də daxil olmaqla, bütün növ 1-ci
qrup əlillərin kənar şəxslərin köməyinə ehtiyacı olması bir
faktdır. Lakin mövcud qanunvericilikdə 1-ci qrup əlillərə qulluq
edən şəxslər üçün heç bir ödəniş nəzərdə tutulmamışdır. "Əlilliyin
və uşaqların sağlamlıq imkanları məhdudluğunun qarşısının alınması,
əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların reabilitasiyası
və sosial müdafiəsi haqqında" Azərbaycan Respublikası
Qanununun (25 avqust 1992-ci il tarixli, 284 №-li) 45-ci Maddəsinə
(Maddə 45. Evdə xidmət (Qohumluq münasibətindən asılı olmayaraq I
qrup əlilə (əlillik səbəbindən asılı olmayaraq), sağlamlıq
imkanları məhdud uşağa qulluq edən şəxsin bu qulluq müddəti onun
ümumi əmək stajına daxil edilir. Qüvvədə olan "Əmək pensiyaları
haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən isə əmək
pensiyalarının təyin edilməsi, sosial sığorta stajının müəyyən
olunması, əmək pensiyası sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi, baxılması
və saxlanılması Qaydaları"nın təsdiq edilməsi barədə "Əmək
pensiyaları haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən əmək
pensiyalarının təyin edilməsi, sosial sığorta stajının müəyyən
olunması, əmək pensiyası sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi, baxılması
və saxlanılması Qaydalarının 3.3.1. bəndi (I qrup əlilə və ya
sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşağa qulluq edilməsi
müddəti, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada onları saxlamağa
borclu olan valideynlərin, bunlar olmadıqda isə qulluq olunanın
üzərində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada təyin edilmiş
qəyyumların (himayəçilərin) sığorta stajına bu barədə tərtib
olunmuş müayinə aktı əsasında daxil edilir.) daha əvvəl istinad
etdiyim qanununun 45-ci Maddəsi ilə təzad təşkil edir. Buna görə
də, I qrup əlillərə qulluq müddətin əmək stajı kimi qeydiyyatdan
keçməsində problemlər yaranır. Onu da qeyd edim ki, 1-ci qrup
uşaqlıqdan əlilə qulluq edən ananın işləməsi əksər hallarda
fiziki baxımdan qeyri mümkün olduğundan onlar əsasən iş stajına
malik olmur və nəticədə yuxarıda göstərdiyim qaydalar onlara tətbiq
edilmir. Beləliklə də, qanunun bu maddəsinin icrasında çətinlik
yaranması bu maddənin işləməməsinə səbəb olur. Bütün yuxarıda
yazılanları və mövcud qanunvericiliyi nəzərə alaraq, ümumi səbəbdən
əlillərin, o cümlədən uşaqlıqdan əlillərin pozulmuş hüquqlarının
bərpa edilməsi, onların yaşamaq hüququnu və həyat keyfiyyətinin
yaxşılaşdırılmasını təmin etmək məqsədilə onlara verilən müavinətin
ən azı yaşayış minimumu məbləğinə uyğunlaşdırılmasını, eləcə də
bütün növ 1-ci qrup əlillərə qulluq göstərən şəxslərin də həyat
şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə həmin şəxslərə minimum yaşayış
məbləğində müavinət ödənilməsi məsələsinin müvafiq qanunverici və
icraedici orqanlarda müzakirə edilərək həll edilməsini Sizdən xahiş
edirik.