Məkkəni vandalizmə çevirən kimlərdi?
2 Fevral 2014 20:59 (UTC+04:00)
Böyük Britaniyanın "The İndependent"-in müxbiri Cerom Teylor yazır:
"Tarixi və mədəni cəhətdən əhəmiyyətli məkanlar lüks hotellər və
ticarət mərkəzləri inşa etmək məqsədilə məhv edilir". Məkkə
sakinləri öz aralarında yaşadıqları şəhəri "Las Veqas" adlandırır
və onlar bunu heç də sevə-sevə demirlər. Son 10 il ərzində İslamın
bu müqəddəs şəhəri böyük dəyişikliklərə uğrayıb. Bu isə bütün
dünyadan olan müsəlmanlar arasında fikir ayrılığına səbəb olub. Bir
zamanlar tozlu-torpaqlı, bəyaz səhranın qoynuna sığınan Məkkəyə hər
il Həcc ziyarətinə milyonlarla zəvvar gəlir və qonaqları layiqincə
qəbul etmək məqsədilə burada genişlənmə işləri aparılır, yeni
göydələnlər, bənzərsiz ticarət mərkəzləri və lüks hotellər inşa
olunur.
Əl-Səud sülaləsi üçün Məkkə neftdən əldə olunmuş böyük gəlirlər
hesabına inşa edilmiş polad və beton meqopolisdir. Məkkə və Mədinə
kimi iki müqəddəs şəhərdə yaşayan vətəndaşlar inşaat işləri zamanı
milli arxeoloji irsin dağılmasını ürək ağrısı ilə izləyir.
Tənqidçilər qeyd edirlər ki, bir zamanlar Məhəmməd peyğəmbərin
(s.a.s) "bütün müsəlmanlar birdir" dediyi Məkkə indi zənginlər üçün
nəhəng tikinti sahəsinə çevrilir.
Avtoritar krallığın yürütdüyü rəsmi siyasəti tənqid etmək risk
olduğundan bu mövzu barədə danışmağa hər adam cürət etmir. Bundan
başqa, Türkiyə və İran istisna olmaqla, digər müsəlman ölkələri
Səudiyyə Ərəbistanı ilə diplomatik gərginlikdən və vətəndaşlarına
zəvvar vizalarının verilməsinə məhdudiyyət qoyulacağından ehtiyat
edir və bu səbəbdən də onlar da baş verənləri səssiz izləmək
məcburiyyətindədir.
Ərəb arxeoloqları və tarixçiləri iddia edir ki, Səudiyyə
Ərəbistanının tarixi məkanları bu gün xilas edilməsə, yaxın
gələcəkdə bütün irs əldən çıxa bilər. "Heç kim ayağa qalxıb bu
mədəni vandalizmi qınaya bilmir " deyən İslam İrsinin Araşdırılması
Fondunun icraçı direktoru İrfan əl-Əlavi çox narahatdır. Ölkəsinin
tarixi məkanlarının qorunması üçün mübarizə aparmış İ.Ələvi
bildirir ki, bu zamana kimi artıq 400-500 belə tarixi məkan məhv
edilib. O, həmçinin baş verənlərin qarşısını almağın gec olmamasına
ümid etdiyini deyir.
Araşdırmaçını ən çox narahat edən məsələ İbrahim peyğəmbərin inşa
etdiyi Qara daşın da içərisində yer aldığı Böyük Məscidin 690
milyon funt sterlinq dəyərində genişləndirilməsi layihəsidir.
Tikinti işlərinə rəsmi start verilib. Ədliyyə Naziri Məhəmməd
əl-Eissa iddia edir ki, tikinti işləri aparılan zaman Kəbəyə heç
bir ziyan vurulmayacaq və oranın müqəddəsliyinə hörmət ediləcək.
İslam memarlığı üzrə məşhur ekspert Sami Angavi hesab edir ki, həm
Məkkədə, həm də Mədinədə demək olar ki, tarixi heç nə qalmayıb və
göydələnlər bütün şəhəri basıb. Qeyd edək ki, hər il 12 milyon
zəvvar Məkkə və Mədinəyə ziyarətə gəlir və onların 2025-ci ildə
sayının 17 milyona çatacağı gözlənilir.