Şimal qonşumuz Xəzərdə yeni hərbi gəmiləri ilə növbəti əsgəri təlimlərə start verməyə hazırlaşır. Hərbi təlimlərdə Rusiya hərbçilərinin "görünməz" adlandırdıqları döyüş gəmiləri, "Uqliç", "Qrad Sviyajsk" raket gəmiləri, "Budennovsk", "Borovsk" raket katerləri, "Dağıstan", "Tatarstan" kimi iri döyüş gəmiləri də iştirak edəcək.
Təlimlərin gedişində müxtəlif döyüş tapşırıqları yerinə yetriləcək. Rusiya mediasının yazdıqlarından belə məlum olur ki, Moskvanın Xəzərdə yenidən hərbi güc nümayişi və buraya hərbi texnika cəmləşdirməsi daha çox İran ətrafında cərəyan edən hadisələrə görədir. Başqa sözlə, Moskva İrana Qərb tərəfindən ediləcək mümkün hərbi müdaxiləyə bəri başdan hazırlıq görür. "Kommersant" qəzeti yazır ki, Moskva İran ətrafında mümkün idarəolunmaz hadisələrin inkişafına hazırlaşır.
Lakin Moskvanın Xəzərdə hərbi cəhətdən fəallaşması təkcə İrana görə deyil. Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycanın Qərbin iri enerji şirkətləri ilə "Şahdəniz" yatağının növbəti mərhələsini işləməyə hazırlıq görməsi də Moskvanı qıcıqlandırır. Çünki bu, qərb şirkətlərinin Xəzərdə enerji mövqelərinin daha da möhkəmlənməsi deməkdir. Xatırladaq ki, yaxın tezlikdə, daha doğrusu cari ilin iyununda "Şahdəniz" qazının Avropaya hansı marşrut - TAP, yoxsa, "Nabukko" ilə daşıncağına dair də Bakı yekun qərar verəcək.
Təbii ki, bütün bunlar Xəzərdə Qərb şirkətlərinin mövcudluğuna qarşı çıxan Rusiyanın maraqları ilə qətiyyən uzlaşmır. Elə bunun nəticəsidir ki, xəzərdə hərbi cəhətdən güclənməklə Kreml burada əsgəri güc hesabına da lazım olsa, destabil bir durum formalaşdırmaq istəyir.
Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, hazırda Xəzəryanı ölkələr arasında Xəzərdə hərbi qüvvələr nisbəti faktiki olaraq Rusiyanın xeyrinədir. Belə ki, hazırda Rusiyanın Xəzərdə 14 müasir hərbi gəmisi var. Bu hərbi gəmilər düşmən hədəflərini asanlıqla məhv etməyə qadir olan və böyük dağıdıcı güc hesab edilən "Bastion" raket kompleksləri və "Yaxont" qanadlı raketləri ilə təchiz edilib. 2020-ci ilə kimi Rusiya Xəzər hərbi dəniz donanmasının istifadəsinə daha 20 hərbi gəmi verməyi planlaşdırıb. Bununla əlaqədar "Nezavisimaya qazeta"nın yazdığına görə, Rusiya son illərdə ən müasir hərbi gəmilərini Xəzərdə yerləşdirib və bu proses davam etdiriləcək. Xəzərdə ən ciddi təhlükə yaradan ölkələrdən biri isə cənub qonşumuzdur. Rusiyanın Hərbi və Siyasi Problemlər İnstitutunun direktorunun müavini Aleksandr Xramçixin deyir ki, İrana qarşı ABŞ tərəfindən müharibə başlayacağı təqdirdə Tehran Xəzərdəki ABŞ şirkətləri ilə birlikdə istismar edilən neft və qaz strukturlarını hədəfə götürəcək. Nəticədə Azərbaycan və Qazaxıstan İran tərəfindən raket hücumuna məruz qalacaq. Xatırladaq ki, bu günlərdə ARDNŞ-nin vitse-prezidenti Elşad Nəsirov da bu xüsusda maraqlı açıqlamalar verib: "Bizdən İranı "Şahdəniz" yatağından kənarlaşdırmağı istədilər. Əgər İran konsorsiumda iştirak etməsəydi, Xəzərin mübahisəli ərazilərində neft istehsal edə bilməzdik. Bu gün İrana qarşı hərbi əməliiyatlar barədə danışılır. Bu əməliyyatlar başlasa, İran raketləri ABŞ-a gedib çatmayacaq. İsrailin də çox güclü hava hucumundan müdafiə sistemi var. İran Rusiyanı vurmayacaq, Ermənistana da toxunmayacaq. O zaman ortada kim qalır?. İran raketlərinin həfədi "Şahdəniz" yatağı olacaq. Onlar Avropanı eneryi ilə təmin edən ilkin təbii enerji mənbələrinə zərbə vuracaqlar".
Bununla yanaşı, "Zaman" qəzetinin yazdığına görə, Rusiya və İran tərəfindən sürətlə silahlanma prosesinə təkan verilməsinin əsas səbəbinin isə neft olduğu ehtimal edilir. Belə ki, son məlumatlara görə, Xəzərin kəşf edilmiş neft-qaz ehtiyatları 3 trilyon dollardan artıqdır. Amma yaxın illərdə yeni neft- qaz strukturlarının istifadəyə verilməsi ilə bu rəqəmin ən azı 10 dəfə artacağı ehtimal edilir. Hazırda İran Xəzərdə 90 ədəd müxtəlif təyinatlı hərbi dəniz qüvvəsinə malikdir. Onların arasında düşmən hədəfini istənilən anda məhv etməyə qadir müasir raket kompleksləri ilə təchiz edilən müxtəlif katerlər, sualtı və suüstü gəmilər var. Bütün bunlar da İranın Xəzərdə böyük hərbi dəniz gücünə malik olduğunu göstərir. Aydın məsələdir ki, İran Xəzərdə böyük həcmdə hərbi dəniz qüvvəsi toplamaqla yalnız özünü müdafiə barədə düşünmür. Söhbət İranın Xəzərdə hərbi üstünlüyü tamamilə ələ almasından gedir. Bütün bunlar isə İranın simasında Xəzəryanı ölkələr üçün yeni güclü təhlükənin meydana çıxması deməkdir. Hər halda xəzərin hərbləşdirməsi sahilyanı ölkələrdən heç birinə müsbət heç nə vəd etmir..jpg)
