Deyilənə görə, millətin birləşdirilməsinin ən yaxşı yolu onun ümumi düşməninin axtarılıb tapılmasıdır. Bu mənada yəhudilər əsrlərlə özləri üçün ideal hədəf müəyyənləşdirməyə çalışıblar. Onlar bir qədər də irəli gedərək məsələni planlı şəkildə reallaşdırmaları ilə fərqləniblər. Təsadüfi deyil ki, bəzi tarixi ədəbiyyatlarda yəhudi sionizminin mahiyyəti təsvir edilərkən, ilk növbədə dünyanın dörd bir yanına səpələnmiş yəhudilərin bir dövlət altında birləşdirilməsi üçün bu millətdən olanlara qarşı geniş miqyaslı antipatiyanın yaradılmasından söz açılır. Antipatiyanı Hitlerin simasında bütün bəşəriyyət yaxşı gördü. Saysız-hesabsız yəhudi qırğınları, qaz kameraları və s.

Əlbəttə, Hitlerin yəhudiliyə qarşı psixozu ayrıca vurğulanmalı məqamdır. Təbii ki, psixozu doğuran səbəblərdən və nəyə görə belə bir psixopatın siyasi arenaya çıxarılmasından da danışmaq lazımdır. Yəhudi sionizmi hədəfi düzgün müəyyənləşdirmişdi. Baxaq necə?

Məsələ burasındadır ki, səpələnmiş halda olmalarına baxmayaraq, yəhudilər bacarıqlı xalqdırlar və düşdükləri bütün yerlərdə özlərini təsdiqləmə imkanı tapa bilirlər. Diqqət yetirək, İkinci Dünya Müharibəsinədək Avropanın bütün zəngin bankları, digər gəlir gətirən sahələri yəhudilərin əlində cəmləşirdi. Yüksək imtiyazlara malik yəhudiyə ayrıca dövlət qurmaq və sonradan həmin yeni dövlətdə yer tutmaq o qədər də sərfəli deyildi. Ən azından məsələni proqnozlaşdırmaq üçün vaxt lazım idi ki, nəticədə kimsə öz malı və mülkü ilə risk etmək istəmirdi. Loru desək, hansısa yəhudiyə "dur, gedək, dövlət quraq" demək gülünc görünürdü. Çünki bu adamın yaşamaq üçün hər şeyi var idi. Tutalım, 1948-ci ilədək dövlət olmayıbsa, olmayıb. Onsuz da yəhudilər düşdükləri yerlərin dövlətində təmsil olunacaq gücə sahib idilər və idarəçilikdə ön sıralarda dayanmaları onların faktiki olaraq hər yerdə bir dövlətinin mövcudluğu anlamını verirdi. Deməli, həm iqtisadi, həm də müəyyən mənada siyasi baxımdan dövlət sərfəli variant deyildi. Sionizm üçünsə başlıca meyar dövlət idi - qədim yahuda padşahlığının bərpası. Deməli, Hitler tam düzgün seçilmişdi. Sionizmin planına əsasən, yəhudilərə pataloji nifrət bəsləyən bu adam onları qırıb-çataraq sonda bir mərkəzdə konsolidasiyaları üçün bir növ, instinktiv hərəkətə təkan verməliydi və verdi də. Amma bu işi görən təkcə Hitlermi olub?

Əslində müxtəlif dövrlərin diktatorları sionizmin amalı barədə məlumatlı olublar. XX əsrə gəlsək, şübhəsiz, keçmiş sovet rəhbəri Stalin haqqında da eyni sözü söyləmək mümkündür. Yəqin elə buna görədir ki, 1937-1938-ci illərin repressiyaları zamanı onun əsas düşmənləri içərisində çoxsaylı yəhudilər də var idi.

Yəhudilər Stalinin müharibədən sonrakı repressiyalarnın da hədəfinə çevrildilər. Onlar SSRİ-nin yüksək rəhbərliyinə qarşı beynəlxalq miqyaslı sui-qəsddə ittiham olundular. Yeni dalğa "Pravda" qəzetinin 13 yanvar 1953-cü il tarixli sayında dərc olunmuş məqalə ilə başlandı. Həmin məqalədə yəhudi həkimləri ittihama məruz qalırdılar. Amma terror cəmi iki ay çəkdi. Martın 5-də Stalin öldü və bəzi tarixçilərin bildirdiklərinə görə, bu hadisə ikinci xolokostu yarımçıq qoydu.

Qeyd edək ki, Rusiya cəmiyyətində antisemitizm XIX əsrin ikinci yarısından etibarən kök atmağa başlamışdı. XX əsrin əvvəllərində isə Çar hökumətinin gizli polisi "Sionist dahilərinin protokolu" adlandırılmış sənədi üzə çıxardı ki, həmin protokolda yəhudilərin maliyyə sistemini və kütləvi informasiya vasitələrinə nəzarəti ələ keçirməklə dünyaya sahib olmaq planları əksini tapmışdı. Stalin bu hadisədən xəbərdar idi. Keçmiş diktator həmçinin əyyaş atasının bütün var-dövlətlərini yəhudi lombardlarına girov qoymasını da xatırlayırdı. Hitlerin uşaqlığında Avstriyada bankların hamısının yəhudilərə məxsusluğunu xatırladığı kimi. Amma tarixi ədəbiyyatlarda Hitlerdən fərqli olaraq, Stalinin sionizmin bəlli təsir dairəsində olduğu barədə fikirlər yoxdur. Bu isə onu deməyə əsas verir ki, birincidən fərqli olaraq ikincinin yəhudiyə qarşı pataloji nifrəti kənar qüvvənin təsirinə məruz qalmamışdı. Hər halda belə görünür.

Əvvəldə də işarə etdiyimiz kimi, Stalinin antisemitizmi özünü 30-cu illərin "təmizləmələrində" göstərdi və prosesin qurbanı yəhudilərin üstünlük təşkil etdikləri köhnə bolşevik qruplaşmaları oldu. Oktyabr çevrilişində mühüm ideoloji missiya yerinə yetirmiş bu qruplaşmanın üzvlərini ya güllələyir, ya da sürgün edirdilər.

Böyuk Vətən Müharibəsi zamanında ara verilən repressiyalar xüsusən də 40-cı illərin sonlarına doğru yeni vüsət almağa başladı. Hər yerdə öz düşmənlərini görən Stalin onların daha çoxunun yəhudilərdən formalaşdığını düşünməyə başladı. Hələ 1949-cu ildə görkəmli yəhudi xadimlərinin həbsinə start verildi. Ümumən proses təkcə SSRİ ilə məhdudlaşmadı. Sovet İttifaqının təsir dairəsində olan respublikalarda da dahi rəhbərin başlatdığı kampaniya geniş vüsət aldı. Bu mənada 27 noyabr 1951-ci ildə keçmiş Çexoslovakiyanın Kommunist Partiyasının baş katibi Rudolf Slanskinin və onun müavini Bedrjix Heminderin həbsi misal göstərilə bilər. Hər ikisi yəhudi olan bu şəxslərin SSRİ məxfi xidmətinin rəhbəri Lavrenti Beriya ilə sıx əlaqədə olduqları bildirilir. Onlar Çexoslovakiyada İsrail dövlətinə kömək mərkəzi yaratmışdılar. Mərkəz ərəblərlə mübarizə aparmaq üçün İsrailə silah göndərilməsini təmin edirdi.

Əslində müəyyən vaxtlarda Stalin sözügedən ikilinin hərəkətinə loyal yanaşıb. Amma tədricən məsələyə münasibətini dəyişdirmiş koba Slanski və Heminderi kosmopolitizmdə, sionizmdə və anti-ərəb siyasətində günahlandırıb. Beləcə 1952-ci ilin 20-27 noyabr tarixləri arasında getmiş məhkəmə prosesi onlar da daxil olmaqla ümumilikdə on bir yəhudi xadimi barədə ölüm hökmünün çıxarılması ilə nəticələndi. Bu adamlar dövləti xəyanətdə və casusluqda ittiham olundular.

1952-ci ilin mayında Yəhudi Antifaşist Komitəsinin 15 fəalı məhkəməyə çəkildi. Onlar səkkiz il öncə Stalinə Krım Yəhudi Respublikasının yaradılması barədə xahiş etdiklərinə görə günahlı bilindilər. İyul ayında baş tutmuş proses 15 nəfərdən 13-ü barədə ölüm hökmünün çıxarılması ilə nəticələndi. Noyabr ayında isə Ukrayna qəzetləri Kiyevdə çoxlu sayda yəhudinin əksinqilabi sabotaj səbəbindən güllələndiklərinə dair məlumatlar yaydı. Yəhudilərə qarşı repressiyalarda kütləvilik də yarandı. Bunun əsasını isə həkim Lidiya Timaşukun Mərkəzi Komitəyə göndərdiyi məktub qoydu.

Kremlin xəstəxanasında həkim-kardioloq işləyən L.Timaşukun Siyasi Büro üzvü Andrey Jdanova miokard infarktı diaqnozu qoyması digər həkimlər tərəfindən narazılıqla qarşılandı. Qoyulmuş diaqnoza uyğun müalicə almayan Jdanov isə bir neçə gün sonra öldü. Belədə Stalin Timaşukun məsələ ilə bağlı məktubunu əsas tutaraq digər həkimləri aradan götürdü. Sözügedən hadisə səbəbindən həbs edilən həkimlər sırasında Kremlin sanitar-müalicə idarəsinin rəisi Yeqorov və Stalini müalicə edən həkim professor Vinoqradov da var idi. Məhz bu olaydan sonra əvvəldə haqqında söz açdığımız kimi, Kommunist Partiyasının rəsmi orqanı olan "Pravda" qəzeti 13 yanvar 1953-cü il tarixli sayında yəhudi həkimlərinə qarşı kampaniyanın başlanıldığından xəbər verən "Həkim-professor maskası altında gizlənmiş azğın qatillər və casuslar" başlıqlı məqalə dərc etdi. Məqalə ümumi sayı iki milyondan artıq olan sovet yəhudiləri üçün böyük təhlükənin yarandığından xəbər verirdi.

SSRİ-nin digər KİV-ləri sionizmlə mübarizə adı altında yəhudilərə qarşı nifrəti təbliğ etməyə başladılar. Ölkə miqyasında böyük prosesə start verildi. Sibirdə, Qazaxıstanda və Birobicandakı həbsxanalar və islah-əmək düşərgələri xüsusi olaraq yeni yəhudi məhbuslarının saxlanılması üçün təyinatlandırıldı. Dövrün tanınmış ziyalı yəhudiləri sayılan yazıçılar İlya Erenburq və Vasili Qrosman, skripka ifaçısı David Oystrax təzyiqlər altında "Yəhudi deklarasiyası" adlı sənədi imzalamaq məcburiyyətində qaldılar ki, həmin sənəddə yəhudilərin sovet xalqının haqlı hiddəti səbəbindən ölkənin müxtəlif ucqarlarına göndərilməsi zərurəti önə çəkilirdi.

Əlbəttə, həmin dövrə aid materiallar, konkret statistik rəqəmlər indi çox azdır. Bununla belə qısa müddət ərzində ümumilikdə 600 min yəhudinin müəyyən hissəsinin azadlıqdan məhrum edildiyi, digər kəsiminin isə güllələnmə cəzasına layiq görüldüyü bildirilir. Lakin Stalinin ölümü prosesi yarımçıq qoyur. Yəhudilər ikinci Xolokostdan qurtulurlar.