Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Herbert Salberin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib. Görüşdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı gedən proseslər müzakirə edilib, Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqe tutaraq bu münaqişənin həllinə daim əngəl yaratdığı vurğulanıb.
Söhbət zamanı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində həmsədrlərin
və beynəlxalq birliyin rolu ətrafında fikir mübadiləsi
aparılıb.
Ümumiyyətlə, son zamanlar Avropa İttifaqının Azərbaycanla
əməkdaşlığa marağı, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə diqqəti artıb.
Həmçinin, artıq bir neçə ildir ki, Aİ-nin Qarabağ münaqişəsinin
həlli prosesinə cəlb edilməsi məsələsi gündəmə gətirilir. Lakin
hələlik Aİ-nin sözügedən münaqişənin həlli prosesində iştirakı
məsələsi ancaq fikir mübadiləsi çərçivəsində qalır. Amma bununla
belə, qurumun prosesə mühüm töhfə verə biləcəyi də istisna
edilmir.
Politoloq Elşən Manafov Aİ-nin sözügedən konfliktin həlli
istiqamətində səylərini gücləndirəcəyini istisna etmədi: “Əvvəla,
onu nəzərə alaq ki, bütün hallarda münaqişənin tənzimlənməsi və
problemin öz həllini tapması ilə bağlı mandat BMT-nin qərarı
əsasında ATƏT-in Minsk qrupuna tapşırılıb. Belədə danışıqlar da
əsasən məhz ATƏT-in Minsk qrupu formatı əsasında aparılır. Orada da
təmsil olunan dövlətlərin zaman-zaman problemin çözülməsilə bağlı
məsələyə münasibəti fərqli olub.
Bu günlərdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev təəssüflə qeyd etdi
ki, ATƏT-in Minsk qrupunda təmsil olunan tərəflərdən hər biri
ayrı-ayrılıqda münaqişənin tənzimlənməsilə bağlı məsələdə birmənalı
mövqe sərgiləmirlər. Tərəflərdən biri Prezidentin qeyd etdiyi kimi,
Ermənistanı silahlandırır, digəri lobbiçilik işilə, üçüncüsü də ona
maliyyə dəstəyi verməklə məşğuldur. Burada adlar çəkilməsə də,
konkret olaraq Prezidentin hansı dövlətləri nəzərdə tutduğu
birmənalı şəkildə aydın idi.
Avropa İttifaqının bu münaqişəyə xüsusi marağına gəldikdə,
Azərbaycan və bölgəmiz bilirik ki, ittifaqın maraq dairəsindədir.
Avropa İttifaqı Azərbaycanı özünün enerji əməkdaşı kontekstində
qəbul edir, çünki həmin ölkələrin enerji təminatında dövlətimizin
karbohidrogen ehtiyatlarının özünəməxsus rolu və imkanları var.
Qurumun TAP, TANAP kimi layihələrə olan marağı da göstərir ki,
ittifaq bölgəmizdə stabilliyin qorunub saxlanılması və dondurulmuş
münaqişələrin doğurduğu reallıqların aradan qaldırılmasında
maraqlıdır. Bu mənada Aİ-nin münaqişənin daha fərqli fazaya keçməsi
və danışıqlara stimul vermək üçün öz səylərini gücləndirəcəyi
istisna deyil. Diplomatik təzyiqlərin gücləndirilməsi, Ermənistanla
müəyyən iqtisadi layihələrdən imtina edilməsi Aİ-nin təbii ki,
imkanları daxilində olan məsələdir”.
Milli Məclisin Analitik-informasiya şöbəsinin müdiri Aydın Ağayev
də Aİ ilə əlaqələr məsələsinin münaqişə ətrafındakı ümumi fona
təsirinin olduğu qənaətindədir: “Aİ ilə Azərbaycan arasındakı
münasibətlərdə gözəəlimli məsələləri hamı yaxşı görür. Aİ ilə
münasibətlərdə Azərbaycan lap əvvəldən hansı xətti prioritet hesab
edirdisə, üstündən müəyyən illər keçəndən sonra da görürük ki,
ölkəmizin mövqeyi qəbul olundu. Mənim üçün vacib olanı budur. Amma
əlbəttə, xəbərdarlıqlar da var ki, yenə hansısa qərəzli mövqelər
ola bilər. Lakin bunu o qədər də əhəmiyyətli hesab etmirəm. Aİ-yə
daxil olan ölkələrlə ikitərəfli münasibətlərdəki qarşılıqlı
maraqlar danılmaz bir faktdır. Bu, həm Aİ ölkələri, həm də
Azərbaycan üçün çox əhəmiyyətli məsələdir. Münasibətlərimizdəki
indiki vəziyyəti istəməyən və ermənilərə dəstək olan qüvvələr
yenidən baş qaldıra bilərlər. Lakin bunun özü də bizi
təəccübləndirməməlidir, bunlara artıq öyrəşmişik. Biz də öz işimizi
görürük.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında Aİ ilə əlaqələrdə
pozitiv dəyişikliklərin olduğunu nəzərə alsaq, ümumi fona təsir
mənasında əlbəttə ki, bunlar əhəmiyyətlidir. Yəni münaqişə
ətrafındakı beynəlxalq fona təsir mənasında əhəmiyyətlidir. Aİ
ölkələrinə həqiqətlərimizi göstərə və onları inandıra da bilirik.
Amma münaqişənin nizamlanması yumşaq desək, maraqlı bir
mərhələdədir. Elə bir vəziyyətdədir ki, indi çox şeyləri açıq
deyir, onunla bərabər mövqeyimizi də ona adekvat əsaslandıra bilir
və Azərbaycan üçün prinsipial olan məsələlərdə mövqeyimizi başa
düşmələrini tələb edirik.
Burada Rusiya ilə münasibətlərin də mühüm əhəmiyyəti var. Amerika
mətbuat səhifələrində yer alan açıqlama və bəyanatlar, Minsk qrupu
həmsədrlərin yeni gəlişi fonunda mövcud vəziyyətin dəyişilməsi
mənasında təkanverici nəyinsə olduğunu demək də çox çətindir.
Deyilən fikirləri isə dəfələrlə eşitmişik. Bu il ərzində münaqişə
il bağlı baş verənləri gözümüzün önünə gətirsək görürük ki, işğalçı
tərəfə bəyanat və açıqlamalarla yox, ciddi təzyiq olmasa,
vəziyyətdə dəyişiklik olmayacaq. Yəqin ki, bunu hər kəs başa düşür.
Amma nə edək, real vəziyyət belədir”.
Rüfət NADİROĞLU