21 noyabr tarixi bir çox dünya ölkələrində "Siqaretdən imtina günü" kimi qeyd olundu. Məlumat üçün qeyd edək ki, bu günü əlamətdar gün kimi qeyd etməyi ilk dəfə 1977-ci ildə Amerikan Onkologiya Cəmiyyəti təklif edib. O gündən etibarən insanlar öz sağlamlıqları naminə siqaretdən qurtulmaq üçün yollar axtarır və cəmiyyətdə müxtəlif şüarlar altında təbliğat aparırlar. Bu gün siqaretin həm ekologiyaya, həm insanların öz büdcəsinə, həm də ki sağlamlığına vuran zərər sürətlə böyüməkdədir.
Tanınmış tibb eksperti Adil Qeybulla
Movqe.az oxucularına siqaretin insan orqanizminə vurduğu
fəsadlardan danışıb: "Ümumiyyətlə, siqaret çox zərərli adətlərdən
biridir. Statistikaya görə, hər 100 siqaret çəkən şəxsin təxminən
18 nəfərində ağciyərin bu və ya digər xəstəlikləri, ən çox da
xərçəngi müşahidə olunur. Siqaret çəkən insanlarda ağciyərin
xərçəngi riski siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə 20 dəfə çoxdur.
Bütün bunlar göstərir ki, siqaret çəkmək orqanizmə xeyli
zərərlidir. Siqaretin tərkibində təkcə nikotin deyil, zərərli bir
çox maddələr var ki, nəfəs yolları, bronxları qıcıqlandıran
əsasən onlardır. Siqaretin orqanlara olan zərərlərini ümumiyyətlə,
saymaqla bitmir. Uzun müddət siqaret çəkmək nəinki xəstənin özünə,
ətrafına da ziyan vurur. Çünki, siqaret çəkənlər, bəzən görürsünüz
ki, qapalı yerlərdə, müxtəlif ictimai yerlərdə ətrafa məhəl
qoymurlar. Məsələn, şadlıq evlərinə diqqət etsəniz, görəcəksiniz
ki, məclis başlayandan 2 saat sonra böyük əksəriyyət siqaret
çəkməyə başlayacaq. Həm də bunu zaldan kənarlaşıb, siqaret üçün
xüsusi ayrılmış yerlərdə yox, içəridə edirlər. Kondisionerin havası
dövr etdikcə isə, çirkli hava yenidən zala qayıdır və qadınlar,
uşaqlar, yaşlılar və digər siqaret çəkməyən şəxslər passiv şəkildə
siqaret çəkmiş olurlar. Bu proses daim davam edir. İctimai
nəqliyyatda, ictimai yerlərdə insanların daim siqaret çəkməsi özü
bir mədəniyyət göstəricisidir, əslində. Hesab edirəm ki, bu kimi
məsələlər adminstrativ yollarla öz həllini tapmalıdır. Bu
məsələ dəfələrlə Milli Məclisdə müzakirə olunub. Alınan qərara
görə, bu gün hava limanında siqaret çəkmək üçün xüsusi kabinələr
qurulub. Siqaret çəkmək istəyənlər həmin kabinəyə daxil olub,
orda siqaret çəkirlər. Düşünürəm ki, bu cür kabinələr
müxtəlif iş yerlərində də olmalıdır.
Ekspert Azərbaycanda bu sahədə təbliğatının çox zəif aparıldığını bildirdi: "Digər cəhətdən, Azərbaycanda bu məsələnin təbliğati da zəif aparılır. Kütləvi informasiya vasitələrində, elektron KİV-lərdə, ümumiyyətlə, genofonda zərərli olan faktorların təbliğatı çox zəif gedir. Bizim televiziya kanallarında istənilən sayda əhəmiyyətsiz verilişlər tapmaq olar. Amma mənalı verilişlər, təəssüflər olsun ki, azdır. Təbliğat mütəmadi olaraq getsə, insanlar bunlardan xəbərdar olar. Bunun üçün insanlara müxtəlif nümunələr göstərmək olar. Və yaxud da statistikanı insanlara təqdim etmək olar . Siqaretin orqanizmə zərərlərini insanlara aşılamaq lazımdır. Bununla bəzi insanlar siqaret çəkməməyə qəti qərar verərlər. Bu kimi yollarla müəyyən nəticələrə gəlmək mümkündür".
İqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramov isə
saytımıza verdiyi açıqlamada siqaretdən istifadənin iqtisadi
cəhətdən insanlara vurduğu zərərdən danışdı: "Son zamanlar tütün
məhsullarının istehsalı və insanlar tərəfindən istehlakı təəssüf
ki, artıb. Azərbaycan artıq tütün istehsalına görə vergi
verməkdə önə çıxan ölkələrdən birinə çevrilib. Tütünə olan
tələbatın, nəticədə ölkəyə tütün idxalının artması təkcə orqanizmə
olan zərərləri ilə müşahidə olunmur. Tütünə marağın artması, tütün
məhsullarının daha çox istehlak edilməsi eyni zamanda ailə
büdcəsinin əhəmiyyətli hissəsinin tütün məhsullarının alınmasına
yönəldilməsi ilə bağlıdır. Statistik göstəricilərə görə, siqaret
çəkən bir şəxs təxmini olaraq 60 il yaşayırsa, bu insanın ömür boyu
siqaretə xərclədiyi pulun həmin o yaşadığı dövrə uyğun olaraq,
təxminən 60 min manatdan artıq olduğunu göstərir. Bu o deməkdir ki,
əslində, bir vətəndaş yalnız siqaret çəkməməklə hətta öz mənzil
problemini belə həll edə bilər. Siqaretin çəkilməsi kifayət qədər
ciddi xərcdir. Dövlət Statistika Komitəsinin göstəricilərinə görə,
yalnız bu ilin 10 ayında ölkəyə gətirilən siqaret məhsullarının
həcmində 12%-dən çox artım olub. Yəni, bu ilin 10 ayında ölkəyə 200
milyon dollarlıq tütün idxal olunub.
Bütün bu səbəblərdən, ölkədə tütünə olan marağın azalması üçün müəyən inzibati tədbirlər görülməlidir. O cümlədən inkişaf etmiş ölkələrdəki kimi ictimai yerlərdə siqaretdən istifadənin qadağan olunması da mühüm şərtlərdən biridir".
