Əlaqə Arxiv
news Image
2014.09.16
11:08
| A A A
Kartlaşa bilməyən avtobuslar
Ərşad Hüseynov: «İnzibati qaydada məcbur etmək lazımdır ki, bizdə də sistem dünyanın çox yerində olduğu kimi olsun» Rəşad Həsənov: «Marşrut sahibləri öz gəlirlərini tamamilə göstərərək vergiyə cəlb olunmaq istəmirlər»

Ölkəmizdə ictimai nəqliyyatda 2013-cü ildən nağdsız ödəniş sisteminin tətbiq edilməsinə baxmayaraq, hələ ki çox az avtobusda kartla ödəniş sistemi qurulub. Bəzi avtobuslarda belə ödəniş sistemi olsa belə, istifadəsiz qalıb. Halbuki, sistem qurulanda gözlənilən nəticə bu deyildi. Bəs problem nədədir? Niyə kart sistemi istifadəsiz qalıb? 

Nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Ərşad Hüseynov Mövqe.az-a açıqlamasında problemi sərnişindaşıma şirkətlərində görür.  Onun sözlərinə görə, nağd ödəniş sistemi onlara daha çox sərf edir: "O baxımdan ki, onlar bu formada gəlirləri haqda hesabat vermirlər, müəyyən formada vergidən yayınırlar. Eyni zamanda işçilərə əmək haqqı da vermirlər. Plan sistemi tətbiq olunur. Bu səbəblərdən onlar bu halı davam etdirməkdə maraqlıdırlar. Bir müddət əvvəl kart sistemini  pilot layihə kimi tətbiq eləmək istədilər. Amma bu zaman təklif elədilər ki, hər şirkətin öz kartı olsun.  Bu o deməkdir ki, sərnişin özüylə bir torba kart gəzdirməlidir. Hansı şirkətin avtobusu olsa, ona uyğun kartı çıxarıb istifadə eləməlidir.  Burda  Nəqliyyat Nazirliyinin üzərinə  böyük məsuliyyət düşür. İnzibati qaydada məcbur eləmək lazımdır ki, Bakıda ən az vahid kart sistemi tətbiq olunsun. Şirkətdən asılı olmayaraq, bütün avtobuslarda eyni kart olsun. Bu gün bütün dünyada Bakı kimi şəhərlərdə nəinki avtobuslarda, ictimai nəqliyyatın bütün növlərində vahid kart var. Burada metro, trolleybus, tramvay, avtobus və şəhərdaxili qatarlar nəzərdə tutulur. Bu 5 nəqliyyat növünün hamısında eyni kart istifadə olunur. Bizdə isə hər avtobus şirkəti ayrı kart işlətməyi təklif edir. Bu nə dərəcədə doğrudur?  Bu  problemi həll etdikdən sonra inzibati qaydada məcbur etmək lazımdır ki, bizdə də sistem dünyanın çox yerində olduğu kimi olsun. Bu vətəndaşlar üçün də sərfəli və rahat olacaq". 

İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin eksperti Rəşad Həsənov isə sistemin geniş şəkil almamasının bir neçə səbəbinin olduğunu bildirir: "Bu sistemin tətbiq edilməsinə mane olan bir neçə səbəb var. Belə ki, sistemin tətbiqi üçün sürücülərin normal əmək haqqı ilə təmin edilməsi, eyni zamanda nəqliyyat sektorunda gəlirlərə mərkəzləşdirilmiş nəzarət və bu gəlirlərdən dövlət büdcəsinə vergi ödənişləri qaydasına düşməlidir. Əslində, ölkədə görülən işlər də buna yönəlib. Lakin həqiqətən də son dörlərdə bu sahədə ciddi passivləşmə hiss edilməkdədir. Səbəblər isə müxtəlifdir. Birinci növbədə təklif edilən əmək haqqı sürücünü qane etmir. Digər tərəfdən marşrut sahibləri öz gəlirlərini tamamilə göstərərək vergiyə cəlb olunmaq istəmirlər. Eyni zamanda əhalinin əlində kütləvi şəkildə kartlar yoxdur. Kart olsa belə, çox az nəqliyyat vasitəsində bu aparatlar quraşdırılıb. Hazırki şəraitdə görünən odur ki, şirkət sahibləri prosesdə maraqsız görünürlər".

 Ekspert bildirdi ki, kart sisteminin tətbiqi nəqliyyat sektorunda bir çox problemlərin həllinə gətirib çıxara bilər: "Özü də hazırkı dövrdə bu mütləqdir. Kart sistemi həm nağdsız ödənişlərin dövriyyəsinin genişlənməsinə, həm vergilərin həcminin artmasına, həm də Azərbaycanda kütləvi sərnişindaşımada bir mədəniyyətin formalaşmasına gətirib çıxara bilər. Bütün bunlardan əlavə, nəqliyyatın intervalı da tənzimlənə bilər. Beləliklə, sadəcə, bu problemi həll etməklə nəqliyyat sektorunda ciddi nəticələr əldə etmək olar. Lakin bugünkü qeyd etdiyimiz səbəblərdən əslində, maraqlı olmalı olan tərəflərin bu istiqamətdə maraqlı olmadıqlarını görürük".    


Sizin Reklam Yeriniz