Bir sıra Qərb ölkələrində maliyyə, satış, emal və bu qəbildən olan problemlərini səmərəli şəkildə həll etmək üçün fermerlərin birləşərək kredit ittifaqları yaratmaları təcrübəsindən geniş istifadə olunur. Ekspertlər isə Azərbaycanda da fermerlər arasında bu cür ittifaqların yaradılmasının zəruri olduğunu düşünürlər.
Bu gün kredit ittifaqları yaradılması
ənənəsinin demək olar ki, bütün dünya ölkələrində inkişaf etdiyini
deyən iqtisadçı Vüqar Bayramov Azərbaycanda da bu cür ittifaqların
yaradılması üçün büdcədən əlavə gəlir mənbələrinə ehtiyac olduğunu
düşünür: "Kredit ittifaqlarının yaradılması ənənəsi bu gün demək
olar ki, bütün inkişaf etmiş ölkələrdə var. O cümlədən ABŞ-da ciddi
şəkildə inkişaf edib. Azərbaycanda da kredit ittifaqları haqda
qanun var və kredit ittifaqlarının yaradılması bu qanuna əsasən
həyata keçirilir. Qanuna görə, kredit ittifaqlarının
yaradılması, eyni zamanda yaradılan kredit ittifaqlarına məsul olan
qurum Mərkəzi Bankdır. Mövcud qanunvericiliyə əsasən, kredit
ittifaqları fiziki şəxslərinin və ya ciddi sahibkarlıq
subyektlərinin birgə yaratdıqları bank olamayan kredit
təşkilatlarıdır. Bunlar sərbəst pulların bir araya gətirilməsindən
ibarətdir. Fermerlər sahibkarlıqla məşğul olmaq üçün kredit
ittifaqları yaratmaq və ondan istifadə etmək hüququna malikdirlər.
Aqrar sektorda kredit ittifaqlarının yaradılması vacibdir. Bunun
üçün büdcədən kənar, yəni, subsidiyadan kənar, eyni zamanda birbaşa
satışdan kənar əldə edilən gəlir mənbələrinin artırılmasına ehtiyac
var. Biznes nümayəndələri kredit ittifaqları yaradaraq öz
sərbəst vəsaitlərini ittifaqda formalaşdıra və bununla təbii ki,
həmin vəsaitlərdən kredit forması və ya maliyyə resursu kimi
istifadə etmək imkanı əldə edə bilərlər. Məsələ bundan ibarətdir
ki, bir neçə şəxs bir araya gəlib kredit ittifaqı yaradır. Bu
ittifaqa heç kənd təsərrüfatı ilə əlaqəsi olmayan şəxslər də cəlb
oluna bilər. Bununla əlavə vəsait formalaşdırılır və
formalaşdırılmış vəsait də birbaşa aqrar sektorda müxtəlif işlərin
maliyyələşdirilməsi, istehsalın genişləndirilməsində istifadə edilə
bilir. O baxımdan aqrar sektorda kredit ittifaqlarının
formalaşdırılması fermer təsərrüfatlarının maliyyə imkanlarının
genişləndirilməsinə, bununla da kənd təsərrüfatının inkişafına
müsbət təsir göstərə bilər".
"İqtisadi
Resursların Öyrənilməsi" İctimai Birliyinin sədri, iqtisad üzrə
fəlsəfə doktoru Ruslan Atakişiyev isə bildirir: "Bu gün
Azərbaycanda borc kapitalı kimi əsasən kommersiya banklarının
vəsaitləri çıxış edir. Eyni zamanda hazırda bank olmayan kredit
təşkilatları vasitələri ilə də vəsait cəlb olunur. Bu gün bank
olmayan kredit təşkilatları fəaliyyətlərinin başlıca
istiqamətlərindən biri də regionlarda müxtəlif investisiya
qoyuluşlarıdır. Əslində, Azərbaycanda kredit ittifaqlarının təşkil
olunması üçün ciddi problemlər yoxdur. Sadəcə olaraq,
fermer təsərrüfatlarının inkişaf etdirilməsi üçün maliyyə
bazarında tələb olunan maliyyə ehtiyaclarına uyğun vəsaitlərin
həcmi artırılmalıdır. Həmçinin də ölkədə maliyyə alətlərinin sayı
çoxaldılmalıdır. Maliyyə mənbələri, instituları formalaşdırılmalı,
həmçinin, fermerlərin maliyyə mənbələrinə çıxışları artırılmalıdır.
Maliyyə təşkilatları tərəfindən fermerlərin
məlumatlandırılması, maliyyə idarə olunması sahəsində treninqlərin
keçirilməsi və. istiqamətində işlərin aparılmasına böyük ehtiyac
var".