Xalq yazıçısı Əkrəm Əylislinin Rusiyanın "Drujba narodov" jurnalında dərc olunmuş "Daş yuxular" romanı artıq bir neçə gündür ki, əsas müzakirə mövzusuna çevrilib.

Azərbaycanlıların təhqir olunduğu əsərlə bağlı siyasətçilərdən tutmuş sadə vətəndaşlara qədər hər kəs öz etirazını bildirməkdədir.

Məsələyə münasibət bildirən xalq şairiVaqif Səmədoğluadıçəkilən əsəri ədəbi fövqəladə hadisə saymadığını bildirib:
"O hissələr ki, jurnalda verilib, onları oxumuşam. Yazıb də, neyləmək olar. Yazıb, özü izah eləyir, nə məqsəd güdüb. Amma kimdir izahları oxuyan. Hər kəs yazını oxuyur. Ümumiyyətlə, mən bu əsəri elə də ədəbi fövqəladə hadisə saymıram".
Milli Məclisin deputatı, şair Musa Quliyevinməsələyə münasibəti isə daha sərt olub. Romanı oxuduğunu deyən millət vəkilinin sözlərinə görə, "Daş yuxular" romanında indiyə qədər bütövlükdə erməni ədəbiyyatının, Azərbaycana və türk dünyasına qarşı aqressiv mövqedə duran Silva Kaputikyan və Zori Balayan da daxil olmaqla heç bir erməni yazarının nail olmadığı təhqirlər, töhmətlər və rişxəndlər əks olunub.
M.Quliyev əsəri ermənilərə böyük dəstək, azərbaycanlılara qarşı isə təhqir kimi qiymətləndirib:

"Əkrəm Əylisinin əsərinin qəhrəmanı şübhəsiz ki, onun öz prototipi, sünnət olunmuş Əylis ermənisidir. Bir erməni obrazını yaradıb. Bu onun öz işidir, özü də dediyinə görə, bu onun öz təxəyyülünün məhsuludur. İstədiyi obrazı yazıçı yarada bilər, amma "Xalq yazıçısı" adını daşıyan adam öz xalqını erməni xalqını böyütməkdən ötrü bu qədər aşağılamalı deyil. Bunun başqa yolları var, başqa fəndlər tapa bilərdi. Əslində, bu, ermənilərin uzun illərdən bəri Azərbaycan torpaqlarına – istər Qarabağ, istər Naxçıvan torpağına iddiası Əkrəm Əylisli tərəfindən təsdiqidir və onun belə demək olar ki, dəstəkləməsidir.

Əylisin, eləcə də tək Əylisin yox, bütün Naxçıvanın qədim torpaqlarının ermənilərə məxsus olmasını və Azərbaycan türklərinin sonradan gəlib, erməniləri qıraraq, onların yerində məskunlaşmasını Əkrəm Əylisli ən qatı millətçi erməninin də qibtə edəcəyi uğurla təsvir edə bilib. Azərbaycanın nə qədər müqəddəsliyi varsa, bu əsərində o rişxənd obrazına çevirib və aşağılayıb.

Burada istər bizim azadlıq mübarizəmizin təhqir olunması, istər toponimlərimizin, onların Azərbaycan dilində izahının lağa qoyulması, bu yerlərin ermənilərə məxsus olmasının göstərilməsi, İslam inancımızdan doğan sünnət ayininin təhqir olunması ("yəni Allah peyğəmbərdən ağılsızdırmı ki, insanları bu cür yaradır, Peyğəmbər onun səhvini düzəldir"), Azərbaycan qadınlarının, Əylisdəki qadınların timsalında nə qədər tənbəl, biganə, ürəksiz olması, əksinə isə erməni qadınının orada yetim Camalın qayğısına qalması, hətta onun başının bitinin dırnağı ilə dərindən təmizləməsinə qədər göstərilməsi kimi məqamlar "xalq yazıçısı"nın xalqına münasibətinin göstəricisidir".
Bu cür əsərlər yazmaqla beynəlxalq səviyyədə böyük uğur qazanmağın mümkün olmadığını deyən millət vəkilinin sözlərinə görə, heç vaxt öz xalqının qədrini, böyüklüyünü bilməyən, onu başqa xalqın ayağına atan yazıçı ümumbəşəri ola bilməz:"Bəlkə də Əkrəm Əylisli fikirləşir ki, bu cür əsərlər yazmaqla ona da Nobel mükafatı verəcəklər. Onu da böyük, bəşəri yazıçı kimi tanıyacaqlar. Düşünürəm ki, bu onun tərəfindən böyük bir səhvdir. Heç vaxt öz xalqının qədrini, böyüklüyünü bilməyən, onu başqa xalqın ayağına atan yazıçı ümumbəşəri ola bilməz. Mən çox təəssüf edirəm ki, "Xalq yazıçısı" adını daşıyan, "İstiqlal" ordenli bir yazıçımızın əsəri Ermənistanda da toy-bayram kimi qarşılanır. Bu bizim ermənilərlə siyasi müstəvidə mübarizəmizə böyük bir zərbədir.

Xocalı faciəsinin bütün dünyada tanındığı bir dövrdə belə bir əsərin ortaya çıxması, Azərbaycanın tanınmış yazıçısı tərəfindən qələmə alınması, "tək mən Azərbaycanda yaxşıyam, bütün azərbaycanlılar pisdir" şüarının ortaya atılması bizim bu işimizə də böyük əngəl törədəcək.
Sözügedən əsərdə Bakıdakı ermənilərin vəhşicəsinə qətlinin, Sumqayıt qətliamının azərbaycanlılar tərəfindən törədildiyinin qeyd olunduğunu deyən M.Quliyevin sözlərinə görə, bununla da Ə.Əylisli bir millətin Xocalını da özü törətdiyini iddia edəcək qədər ermənilərin əlinə böyük bir dəstək vermiş olur:
"Həmin əsərlə Əkrəm Əylisli ermənilərin əlinə başqa bir dəstavüz verir ki, belə bir vəhşi millətlə biz birgə necə yaşaya bilərik. Ona görə də dünya birliyi bizim Qarabağın Azərbaycandan ayrılması tələbini haqlı saymalı və dəstəkləməlidir. Yəni, bütün bu əsər həm millətə, həm də dövlətin müstəqilliyinə qarşı çox böyük qəsddir. Ermənilərin 25 il ərzində Qarabağ savaşı başlayandan bəri vurmadıqları zərbəni Əkrəm Əylisli vurub. Ən pisi odur ki, Əkrəm Əylisi əsərinin başında yazıb ki, mən bu əsəri bu dünyadan dərdli köçmüş həmyerlilərimə ithaf edirəm.
Təbii ki, Əkrəm "həmyerlilərim" deyəndə Əylis ermənilərini nəzərə tutur. Əsərinin axırında isə əsəri Əylisdə bitirdiyini yazır. Göstərir ki, əgər hər öldürülən bir erməninin üzərində bir şam yandırılsaydı, bu şamların işığı Ayın işığından da parlaq olardı. Dolayısı yolla türklər tərəfindən milyondan çox erməninin öldürüldüyünü göstərir. Əkrəm Əylisli 2005-2006-cı illərdə Əylisdə yaşadı.
Əylislilərin çörəyini yedi, Əylislilər onun suyunu daşıdı, onun odununu yardılar, evini isitdilər, evində ona qulluq etdilər. Əkrəm Əylisli də Əylis ermənilərinin xətrinə Əylis azərbaycanlılarını o qədər aşağıladı, onların hamısını qatil, yaramaz, tənbəl və mədəniyyətsiz adlandırdı. Mən buna çox təəssüf edirəm və hesab edirəm ki, buna bir ictimai təpki, qınaq olmalıdır".