Azərbaycan əhalisinin təxminən 60 faizə qədəri siqaretə aludə olub. Azərbaycan siqaret çəkən ölkələr arasında 85-ci, adambaşına düşən siqaretlərin sayına görə isə dünya ölkələri arasında 22-ci yeri tutur.Hamıya bəllidir ki, siqaret çəkən insanda nəbz yüksəlir, insan nəfəsi daha təngləşir, qan dövranı isə yavaşlayır.
Siqaretin içində təxminən 3.700 zəhərli maddə var. Ən zəhərliləri karbon monoksid, hidrogen siyonid və ammonyakdır. Ümümdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, hər il dünyada təxminən 5 milyona yaxın insan siqaretin zəhərli təsiri nəticəsində dünyasını dəyişir. Siqaret çəkən insanın ağız xərçənginə tutulma riski çox yüksəkdir. Beyinə gedən oksigen azalır ki, bu da beyin damarlarının daralmasına səbəb olur. Sonu ifliclə də nəticələnə bilər. Siqaretin dumanındakı hidrogen sionid bronxların divarını yandırdığından xroniki öskürək ortaya çıxır. Son zamanlar ölkəmizdə qadınlar arasında siqaret çəkmək dəb halını alıb. Halbuki, siqaretin ziyanı kişilərə nisbətən qadınlarda 2 dəfə çoxdur. Bunlar hələ saxta olmayan siqaretlərlə bağlı ortaya çıxan bədbin proqnozlardır. Məsələ ondadır ki, bir çox ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycan bazarında da saxta siqaretlərə rast gəlinir. Hətta ölkəmizdə siqraretin məşhur markalarının belə saxtası yayılıb. Görəsən, saxta siqaretin geniş yayılmasının səbəbəri nədir? Ona qarşı hansı formada mübarizə aparılmalıdır?
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynovun fikrincə, saxta siqaretlərin geniş yayılması əsasən qutular üzərində son istifadə tarixinin yazılmaması ilə bağlıdır: "Siqaretlə bağlı təşkilatımız tərəfindən tədqiqat aparılıb. Bu barədə Kanadanın Ottava şəhərində xüsusi prezentasiya etmişəm. Azərbaycan 2005-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Siqaret Əleyhinə Çərçivə Konvensiyasını da ratifikasiya edib. Bununla da tütün və tütün məmulatları sahəsində üzərinə müəyyən öhdəliklər götürüb. Ölkəmizdə tütün və tütün məmulatları barədə qanun da qəbul olunub. Lakin onu da qeyd edim ki, siqaretin ekspertiziyası işi çox mürəkkəbdir. MDB məkanında 2 milyon dollar dəyərində olan cəmi bir ədəd "kurilnıy aparat" var ki, o da Krasnodardadır. Bu amilin özü də onu göstərir ki, saxta, keyfiyyətsiz siqareti müəyyənləşdirmək olduqca çətindir. Siqaretin tərkibində 400-ə qədər kimyəvi birləşmə var, hansı ki, yandıqdan sonra üzə çıxırlar. Əsas göstərici isə karbon monoksiddir. Onun və qətranın miqdarı da müəyyən normalarda olmalıdır. Təşkilatımıza ünvanlanan çoxsaylı zənglərdə göstərirlər ki, siqaretdən istifadə etmək üçün kəndlərdə yonca yığırlar. Bu zaman da keyfiyyətli yonca axtarırlar. Siqaret ümumən çox mürəkkəb maldır və nədənsə təsnifatda ərzaq malı kimi gedir. Azərbaycanda siqaretin ekspertiziyası aparılmırsa, bazarın zəif qorunduğu şəraitdə saxta siqaretlərin geniş yayılması halı istisna olunmur. Təşkilatımızın əsas diqqət mərkəzində kontrabanda və radiasiyalı və vaxtı keçmiş siqaretlər olub. Siqaretin saxlama müddəti bir ildən artıq deyil. Tütün və tütün məmulatları haqqında qanun qəbul olunanda Azad İstehlakçılar Birliyi çalışdı ki, siqaret qutularının üzərində nəinki buraxılma, hətta istifadəyə yararlığın son tarixi də yazılsın. Lakin yalnız bircə buraxılma tarixinin yazılmasına nail olduq ki, bu da heç nəyi həll etmir. Hazırda satışda olan siqaretlərin təxminən 80 faizinin üzərində hər iki tarixin yazıldığını görmürük. Ona görə də vaxtı keçmiş, təhlükəli siqaretlər Azərbaycan bazarını böyük çeşiddə bürüyüb. Bir neçə il öncə radiasiyalı "LD", Əfqanıstandan gətirilən siqaretlərin ölkəmizdə geniş satıldığını müəyyənləşdirmişdik.
Çərçivə Konvensiyasında göstərilir ki, siqaret üzərindəki Səhiyyə Nazirliyinin xəbərdarlığını göstərən sözlər hər altı aydan bir dəyişməlidir. Bu da onun üçündür ki, istehlakçıların gözü eyni yazıya öyrəşdiyindən sonda orada qeyd olunan xəbərdarlığa əhəmiyyət də vermirlər. Lakin bu tələb ölkəmizdə və bir çox digər ölkələrdə yerinə yetirilmir. təşkilatımız illərdir apardığı mübarizə nəticəsində filtirsiz siqaret istehsal edən 7 müəssisənin bağlanmasına nail olub".
Həmsöhbətimiz onu da qeyd etdi ki, saxta siqaretlər və onun dövriyyədən çıxarılması istiqamətində mübarizə aparmaq heç də asan məsələ deyil: "Prosesin ekspertiziyası mürəkkəbdir. Prosesin geniş vüsət almasının qarşısını almaq üçün zənnimcə, ciddi dövlət yoxlamalarına ehtiyac vardır. Ən azından siqaretdəki iki parametr diqqətlə yoxlanılmalıdır".