Sürücülər hələ də kasko sığortadan qaçırlar

Mustafa Abbasbəyli: "Kasko sığortanövü mütədamadi olaraq inkişaf edən bir sahədir"

Azərbaycanda avtomobil qəzaları zamanı dəymiş maddi ziyan, adətən, sürücülərin özləri hesabına ödənilir. Düzdür, bu sahədə icbari siğorta tətbiq olunur. Lakin, icbari sığorta tərəflərin zərərini kifayət qədər qarşılamır. Xüsusən də yol qəzasında günahkar olan sürücünün. Bu baxımdan, ən yaxşı çıxış yolu kasko siğortadır. Kasko sığorta növü insanların qarşısında geniş imkanlar qoyur. Belə ki, bu sığorta növü avtomobil sahiblərini hər cür nəqliyyat hadisəsindən, oğurluqdan, təbii fəlakətlərdən, hətta sürücü təqsirli olduğu halda belə baş verən qəzalardan maliyyə cəhətdən sığorta edir. Tərəflərin ziyanları tam olaraq ödənilir. Lakin bütün bu üstünlüklərinə baxmayaraq, çox az sayda sürücü kasko siğortaya müraciət edərək, onun imkanlardan yararlanır. Bunun səbəbləri ilə bağlı ekspertlərin fikirlərini öyrəndik.  

Yol təhlükəsizliyi üzrə ekspert Azər Allahverənov bunun səbəbini kasko siğortanın yüksək məbləği və əhali arasında maarifləndirmə işlərinin kifayət qədər aparılmaması ilə izah etdi:  "Düşünürəm ki, Azərbaycanda sığorta sahəsinə insanlar çox az etibar edirlər. Düzdür, bu ildən-ilə çoxalır. Ötən ilin təcrübəsinə baxdıqda, nəqliyyat vasitələrini sığorta etdirən insanların sayı artıb. Amma artım templəri o qədər sürətlə getmir ki, deyək, bu, kifayət qədər məşhurlaşmış bir siğorta sistemidir. İnsanlar bu gün daha çox icbari sığortaya üstünlük verirlər. Ona görə ki, icbari sığortanın məbləği daha aşağıdır. Burada nəqliyyat vasitəsinin mühərriklərinin həcmindən asılı olaraq sığorta haqqı dəyişsə də, bu, elə də böyük fərq kəsb etmir. Kasko sığorta üçün nəzərdə tutulan sığorta haqqının yüksək olması isə öz ümumi dəyəri çox da yüksək olmayan avtomobil sahibkarlarına sərf eləmir. Ona görə də, sürücülər daha çox icbari sığortaya üstünlük verirlər. İcbari sığorta olunmuş nəqliyyat vasitəsi üçün nəzərdə tutulmuş sığorta məbləği aşağıdır və sürücülər düşünür ki, kasko sığortaya ödəniləcək məbləği avtomobilin bu və ya digər ehtiyat hisəsinin dəyişdirilməsinə və ya bərpasına yönəltmək olar.  Burda ciddi məsələlərdən biri ondan ibarətdir ki, kasko sığortanın məbləği icbari sığorta ilə müqayisədə çox yüksəkdir. Bu, bütün sürücülərin imkanı daxilində ola bilən bir məsələ deyil. İkinci məsələ isə, istər icbari, istər kasko sığorta olsun, ümumiyyətlə, Azərbaycan mühitində sığorta ilə bağlı məlumat kifayət qədər deyil. Reklamı yaxşı aparılmır ki, insanlarda buna inam yaransın. Təbii ki, avtomobili bahalı olan sürücülər kasko sığortasına müraciət edirlər. Ən azından kasko sığortanın icbari sığorta ilə müqayisədə təklif elədiyi şərtlər bahalı avtomobili olan insanlara daha uyğundur. Amma bununla belə, onlar arasında da kasko sığortadan istifadə edənlərin sayı elə də çox deyil. 

Biz son zamanlar baş verən avtonəqliyyat qəzaları ilə bağlı məlumat toplamağa çalışırıq.  Bu zaman müşahidə edirik ki, qəza zamanı kasko sığortadan istifadə edən tərəflərin hər ikisinin zərərləri bərabər şəkildə ödənilir. Lakin icbari sığorta zamanı əks tərəf, qəzada günahkar olmayan tərəf daha çox bundan xeyir görür. Bu cəhətdən kasko sığortanın imkanları daha böyükdür. Sadəcə olaraq, kasko sığorta haqqında insanların məlumatı azdır. Və bundan başqa, dediyim kimi, kasko sığortanın məbləği məsələsi bu işdə maneədir. Düşünürəm ki, bu məsələni gündəmdə saxlamağa ehtiyac var. Sığorta polisi üçün nəzərdə tutulan məbləğə yerində baxılmalıdır. Və elə bir hədd müəyyən olunmalıdır ki, insanlar maşının mühərrikindən asılı olaraq, ümumiyyətlə, maşının ümumi məbləğindən asılı olaraq kasko sığortaya müraciət etsinlər .  Bu gün qiyməti 5 min manat civarında olan Rusiya istehsalı bir avtomobil sahibi əlbəttə ki, kasko sığortaya müraciət etməyəcək. Çünki, kifayət qədər yüksək məbləğ müəyyən olunub. Düşünürəm ki, bu iki məsələ həllini tapmalı, bu sahədə mühüm müzakirələr aparılmalıdır". 

Sığorta üzrə ekspert Xəyal Məmmədxanlı məsələyə belə münasibət bildirdi: "Əhalinin yarısı könüllü olaraq kasko sığortaya müraciət edir. Yarısı isə kredit yolu ilə avtomobil əldə etdiyinə görə, məcburi müraciət edir. Yəni, bu gün əslində, sığorta növləri içərisində ən çox müraciət olunanlardan biri kasko sığortasıdır. Bizdə bu siğortaya müraciət edən əhalinin sayı heç də az deyil. Sadəcə olaraq, könüllü şəkildə müraciət edənlərin sayı digərlərindən daha azdır. Bu da onunla bağlıdır ki, insanlar sadəcə olaraq, bu sığortanın əhəmiyyətini kifayət qədər dərk etmirlər. Və yaxud da düşünürlər ki, mən yaxşı sürücüyəm və mənə heç nə olmaz. Ona görə məcbur qalmadıqları müddətcə müraciət etmirlər. Yoxsa, əksər hallarda bu gün ümumiyyətlə, Azərbaycanda avtomobillərin yarıdan çoxu sığortalı vəziyyətdədir. Xüsusilə də, söhbət yeni avtomobillərdən gedir". 

Digər bir siğorta üzrə ekspert Mustafa Abbasbəyli isə, Azərbaycanda kasko sığortya müraciət edənlərin sayının kifayət qədər olduğunu bildirdi: " Bizdə, xüsusilə, banklar tərəfindən verilən kreditlə alınan avtomobillərin kasko sığortası olur. Ona görə də, düşünürəm ki, kasko sığorta bizdə kifayət qədər inkişaf edib. Düzdür, bu, əhalinin kredit götürməyən hissəsi arasında zəif yayıla bilər. Bunun səbəbi də ondan ibarətdir ki, bu sığorta növü yenidir. Bir müddət keçməlidir ki, insanlar məlumatlansın. Bunun bəhrəsini görsün və anlasınlar. Başa düşsünlər ki, bu sığorta insanlara nə verə bilər. Yəni, tədrici bir prossesdir. Kasko sığortanövü mütədamadi olaraq inkişaf edən bir sahədir".