Valideynlərin buraxdığı səhvlər
13 Dekabr 2013 19:41 (UTC+04:00)
Uşaqların tərbiyəsi elə də asan başa
gələn proses deyil. Bəzən valideynlər bunun öhdəsindən gələ bilmir
və nəticədə övladları xoşbəxt uşaqlıqdan və sanballı gələcəkdən
məhrum olurlar. Valiedynlər tərəfindən uşaqların tərbiyəsində ən
çox yol verilən yanlışlıqları təqdim edirik.
- Nəzarət. Ata və ana uşağın əhatəsinə diqqət
yetirmir, övladlarının günün çox hissəsini həyət-bacada oynamaları
onlarda narahatlığa heç bir əsas vermir. Uşağın məktəbə
vaxtlı-vaxtında gedib-gəlməsi və dərslərdə oturub-oturmamasından
valideynlər xəbərsiz olur. Belə uşaqların gələcəyinin normal
olacağına yalnız ümid etmək qalır.
- Güclü nəzarət. Birinci səhvin tam
əksi də yaxşı nəticə vermir. Uşağın hər addımını izləmək və bu
yolla onu özü istədiyi işi görməkdən məhrum etmək də qapalılığa,
qaradinməzliyə gətirib çıxara bilər.
- "Ailənin kumiri". Valideynlər lap
körpəlikdən uşağa heç bir qadağa qoymur, bütün istəklərini yerinə
yetirirlər. Nəticədə ərköyün və şıltaq övlad formalaşır. Belə
uşaqlar bir qayda olaraq, müstəqil yaşaya bilmir, daim böyüklərin
maddi və mənəvi dəstəyinə ehtiyac duyur.
- "Küllücə". Bəzən iki və daha çox
uşaqlı ailələrdə onlardan birinə çox diqqət göstərildiyi halda,
digəri diqqət və qayğıdan məhrum olduğunu düşünür. Belə uşaqlar
küsəyən, kövrək və tez ruhdan düşən insan kimi böyüyür.
- Tiranlıq. Fiziki güc tətbiq etmək,
təhqir, aydın görünən hökmranlıq – bunlar uşağı daim qorxu
içərisində saxlayır. Bu isə onu zəif psixikalı qəddar insana
çevirir.
- Vunderkind. Gənc valideynlər uşağı
təhsil, idman, musiqi və digər əlavə məşğuliyyətlərlə yükləməyə
çalışır və onlar üçün istirahətin vacib olduğunu düşünmürlər. Belə
halda yoldaşları ilə oynayıb əylənməyə vaxt tapmayan uşaqlar etiraz
etməyə başlayır, getməli olduqları məşğələlərə həvəs və maraqları
tez ölür.
Uşaqların tərbiyəsində bütün bu
faktları nəzərə alıb orta bir yanaşma üsulu tapmaq vacibdir. Bu
yanaşma həm də uşağın xarakterindən asılı olaraq, ona uyğun
seçilməlidir. Nəzəriyyəsi asan, tətbiqi çətin olan bir işdir. Amma
yenə çalışmaq lazımdır.