Milad gününün 12 kiber-saxtakarlığı - FOTOLAR

16 Dekabr 2013 13:23 (UTC+04:00)

Milad günü ərəfəsi insanların bayram əhval-ruhiyyəsiylə dolu olması onlayn alış-verişlərin sayında da artım yaradır. Bu da onlayn tələlərin də sayını artırır. Kiber kələkbazlar istəyirlər ki, siz də bu tələlərə düşəsiniz. Movqe.Az sizləri bu haqda məlumatlandıraraq özünüzü bundan müdafiə etməyinizə kömək edəcək. Milad gününün 12 kiber-saxtakarlığı:

Miladın ilk tələsi "parol ovlamaq"

Saxtakarlar sizə mesaj göndərir və sizi həmin saxta saytın linki açmağa məcbur edir. Beləliklə də sizin mexanizminizə virus düşür. Onlar çox təcrübəlidir və hədiyyə sifarişi üçün sizə məşhur vebsaytı göndərirlər. Qəfil siz bu e-maili qəbul edirsiniz və ekranda yazılır ki, komputerdə problem yaranıb və bu problemi həll etmək üçün "bu link"ə toxunmalısınız. Loqotiplər, e-poçt ünvanları, hətta link orijinal görünə bilər, lakin siz bu təklifi qəbul etsəniz düşündüyünüzdən daha çox şey əldə etmiş olacaqsınız. Məsləhətimiz belə vaxtlarda iki dəfə düşünün və bir dəfə düyməyə toxnun.


 Miladın ikinci kələyi saxta virus nəzarətidir

Siz qeyri –adi hədiyyə axtarırsınız və nəhayət doğmalarınızın və yaxınlarınızın ən sevdiyi hədiyyəllərinin ola biləcəyi bir sayta yönləndirilirsiniz. Lakin gözləyin, mesaj daha atəşli alacaq və ekranda yazılacaq ki, "mexanizminizə virus yoluxub, lakin narahat olmayın. Bu virusa nəzarət proqramını yükləyin, problemdən xilas olun". Lakin siz, bu proqramı yükləsəniz, həqiqətən də komputer mexanizminə virus bulaşdıracaqsınız və bundan sonra problemləriniz başlayacaqdır. Məsləhətimiz, onlayn alış-veriş etməzdən əvvəl virusa nəzarət proqramınızı yükləyin.


 Üçüncü Milad kələyi "saxta yeniləmə"

Yeni il yaxınlaşdıqca insanlar Facebook , Tvitter və s. şəbəkələr vasitəsilə bir-birilərinə videolar, zarafatlar göndərirlər. İndi təsəvvür edin. Həmin saytı açırsız və burada deyilir ki, bu sonuncu Flash Player vasitəsilə əvvəl izləmədiyiniz videoları görəcəksiniz. Lakin siz bu linki açsanız saxta yeniləməylə qarşılaşacaqsınız. Yüklədiyiniz bu zərərli proqramm vasitəsilə dostlarınıza "əyləncəli video" başlıqlı mesajlar gedcək.


 Dördüncü Milad kələyi "ən son xəbər" kələyidir

Kiber-kələkbazlar  son dünya xəbərlərindən də pul qazanır. Bilirlər ki, insanlar dünyada baş verən son xəbərlər haqda öyrənmək istəyəcək. Biz bunun şahidi Haiyan qasırğası baş verən zaman olduq. Qasırğa baş verən vaxtı internet istifadəçilərinə mesajlar gəlməyə başladı: "Haiyan qasırğasından əziyyət çəkənlərə siz də yardım edin". Lakininsanların göndərdikləri pul yardımları kələkbazların cibinə getdi.


 Beşinci Milad kələyi qeyri-qanuni "çatlaq" yükləməsi

Sizə təklif olunan çatlamış məhsullardan özünüzü qoruyun! Proqram təminatının pirat nüsxələri pulsuz olsa da onları yükləməyin! Çünki bu nüsxələr qanunsuzdur, bəzən işləmir və keçərsiz tuşları ola bilir.


Altıncı Milad kələyi "drayv yükləməsi"

Əsasən hədiyyə axtaranda belə zərərli saytlara baxmamaq da mümkün olmur. Təəssüf ki, biz sayta baxmazdan əvvəl zərərli saytlar üçün proqram təminatını yükləmirik. Hər zaman brazuzer və virus nəzarət edicinizi hazır saxlayın. Onların hər ikisi də bu cür tələlərə düşməməyinizə kömək edəcək.  


 Yeddinci Milad  kələyi  zərərli "pulsuz  wi-fi"

Hər hansı məkanda wi-fi ola bilər. Bəzən bu wi-fi əlaqəsi təhlükəli olur. Gərək bir qədər ehtiyyatlı davranasınız və etmadnaməsi, kart detalları olmayan saytlara baxmayasınız.



 Səkkizinci Milad kələyi "wi-fi axtarışı"
Mobil telefonumuzla wi-fi axtaranda əlaqə qeydi gələ bilir. Cihaz əlaqə nöqtəsini tapmır və "əvvəlki şəbəkəyə qoşulun" tipli mesaj gəlir. Bu tələ ola bilər, tez-tez öz evinizdəki şəbəkə üzə çıxa bilər. Bu zaman kələkbazlara məlumat verməyin .  Bu sizing əleyhinizə ola bilər.


 Doqquzuncu Milad kələyi son iki faktn birləşməsi olacaq

Siz mobil telefonunuzla wi-fi axtarmağa davam etsəniz, sizə bağlanma nöqtəsiylə bağlı mesaj gələcək. Kələkbazlar bir çox wi-fi-I təqlid edəcək. Telefonunuz yeni əlaqə tapdığını sanacaq və yeni link yaranacaq və sizin  wi-fi şifrənizi istəyəcək. Belə halda mobil tənzimləyici parametrlərinizi söndürün.


 Onuncu  Milad kələyi "etibarsız veb səhifəsi"

Bəzən vebsəhifələr sizing təhlükəsiz əlaqə qura bilməyiniz üçün kredit kartınızın detallarını, şəxsi məlumatlarınızı tələb edə bilər. Əgər təhlükəsizlik əlaqəniz yoxdursa onlara inanmayın və məlumat verməyin.  Baxın ki, brauzerin sizə təqdim etdiyi asılmış kilid işarəsini axtarın və ya rəngli adres çubuğunu dəyişin .


 On birinci Milad kələyi "Man-in-the-middle attack"

Aradakı insane hücumu və ya Ortadakı insan hücumu-  bir şəbəkə vasitəsilə qurban kompüter ilə digər şəbəkə vasitələri (istiqamətləndirici, switch, modem ya da server kimi) arasına girərək məlumatları əldə etmək və şifrələnməmiş məlumatları görə bilmək prinsipinə əsaslanan bir hücum növüdür."

Bundan müdafiə olunnmağın ən yaxşı yolu fəaliyyətdə olan "add-ins"dən uzaq durmaqdır.


 On ikinci Milad kələyi hamsından ən pisi- "telefon zəngi"

Qəfil zəng gələ bilər: " Bu Microsoft/Apple/Google/Dell/HP- biz sizin bizim proqram təminatımızdan istifadə edərək unternetə bağlandığını görürük. Lakin sizə kömək lazımdır. Sizə kömək edə bilərik. Bizə sadecə sizing istifadəçi adınız və şifrəniz lazımdır."