"Sovetlər dönəminin nəhəng estrada səhnəsi vardı – yüz
milyonlarla tamaşaçı publikasının sevgisini, rəğbətini qazanan
yeganə böyük səhnə. Və bu səhnənin iki xanım ulduzu uzun illər
baş-başa, buynuz-buynuza, kəllə-kəlləyə gəldilər. Alla Puqaçova və
Sofiya Rotaru. Bir qədər obrazlı deyəsi olsam- mən özümü qanandan
bu iki mügənninin mahnılarıyla böyümüşəm.
Puqaçovanın ilk hiti sayılan "Arlekino" , Rotarununsa "Ya, tı,
on, ona" sı oxunanda mənim 9 ya 10 yaşım olardı. Bu və digər
mahnılarında mahiyyətini tam anlamasam belə sözlərini demək olar
ki, əzbərdən bilirdim. Daim zümzümə edirdim. Və mən özümü qanandan
bəri həm də onu eşitmişdim ki, bu iki mügənni arasında hansısa
konflikt yaşanır.
Səviyyə baxımından biri digərindən geri qalmayan bu böyük sənətkarlar uzun illər şöhrəti, məhəbbəti bölə bilmədilər. Sovet dönəminin senzuralı mətbuatı pərdəarxası çəkişmələr barədə məlumat verməsə belə soyuq müharibə şəraiti səhnədən sezilirdi, elə şayiələr də səngimək bilmirdi. Hamı bilirdi – arada qısqanclıq var, nəyin, bəlkə lap kimin üstündəsə də.. amma dava var. Eynicinsli iki nəhəng ulduz bir-birini yaman itələyirdi.. Ayrı-ayrı vaxtlarda bu soyuq müharibəyə son qoymaq, tərəfləri barışdırmaq cəhdində bulunanlar oldusa da, nəticəsiz oldu. Allanın çıxış etdiyi konsertlərdə, tv və radio proqramlarında Sofiya görsənmədi. Və ya əksinə.
Amma zaman hər şeyi öz axarına saldı. Bu iki nəhəng ulduz çox
sonra bir araya gəldi – 2009-da. Təxminən 40 ilə yaxın davam edən
"savaş" sonda barışıqla nəticələndi. Tərəflər bir-birinə əl
uzatdılar. Həm də necə. Onda Puqaçovanın 60, Rotarunun 62 yaşı
vardı. Gördülər ki, gedirlər. Anladılar ki, sənətin zirvə nöqtəsi
artıq arxada qalıb. Əvvəla ölkə o ölkə, miqyas o miqyas deyil,
dartışıb paylaşmalı bir kimsə ya bir nəsnə də yox. Görün
neylədilər. Həmin dövrün ən populyar hitini – qalmaqallı "Tatu"
qrupunun "Nas ne daqonyat" -"Bizə heş kəs çata bilməz" mahnısını
duet olaraq ifa etdilər, sonda da hamının qarşısında qucaqlaşıb
öpüşdülər. Nəvələri yaşda bu iki qızın dünyaca populyar mahnısını
ifa etməklə əslində meydan oxudular.
Sübut etdilər ki, hələ sənətləri var. Sübut etdilər ki, gözəl mügənni olmaqla bərabər həm də böyük hərflə yazılacaq ŞƏXSİYYƏTdirlər. Göstərdilər ki, sənət olan yerdə başqa hisslər çox cılız olsun gərək. Barışdılar.. Öz böyüklüklərini ortaya qoydular. Və bununla da gənc nəslə bir nümunə, örnək oldular. Bilirəm ürəyinizdən keçənləri. Apardığınız paralellər, müqayisələr gün kimi aydındır. Elə bu yazının məğzi də həmin düşündüyünüz mövzuya həsr olunub. Flora Kərimova və İlhamə Quliyeva və ya əksinə, İlhamə Quliyeva və Flora Kərimova. Yəni estradamızdakı birinci və ikinci sənətkarlar yox. Yan-yanaşı gedən iki əvəzedilməz, nəhəng sənətkar. Yenə də bir qədər obrazlı desəm, mən gözümü açandan bəri bu iki xanımın mahnılarıyla böyümüşəm. Amma özümü qanandan bəri həm də onu eşitmişəm ki, bu iki müğənni xanım arasında da bir dava-savaş gedir. Amma tək mən deyil, bizim nəslin nümayəndələri sabah, birigün artıq baba, nənə olacaq az qala; amma bu dava hələ də bitməyib. Bu illər ərzində çoxları dalaşdı, çoxları düşmənçilik etdi. Amma gec ya tez hamısı barışdı. Və ən gülməlisi də odur ki, bir çoxlarının barışmasında, bir araya gətirilməsində məhz bu iki xanım vasitəçilik, ağbirçəklik elədi. Amma fəqət özləri bir araya gəlmədi.
Səviyyə baxımından biri digərindən geri qalmayan bizim böyük
sənətkarlar da uzun illər şöhrəti, məhəbbəti bölə bilmir, neçə
illərdir düşmənçilik edirlər. Bəli, bəli.. Nə rəqabət aparır, nə
konflikt yaşayırlar.. Məhz düşmənçilik edirlər. Qarşılıqlı
ittihamlar, bir-birindən ağır söyüş və təhqirlər, sayını-hesabını
artıq özlərinin də unutduğu məhkəmə çəkişmələri.. Daha düşmənçilik
necə olur ki? Kökü artıq çox dərinlərə işləmiş bu qarşıdurma
haqqında saatlarla danışmaq, kimin haqlı, kimin haqsız olması
barədə uzun-uzadı mübahisə etmək də olar. Ancaq məqsədim bu deyil,
tam başqadır. YETƏR. Bu amansız müharibədən tamaşaçının bezib
usandığı, az qala hər ikisindən üz döndərdiyi bir yana, vuruşan
tərəflərin də yorulduğu artıq üzdədir. Jurnalistikada olduğum
vaxtlarda bu iki sənətkarın hər biriylə təmasda olmuşam. Dəfələrlə
müsahibələr alıb, proqramlar hazırlamışam. Hər ikisini kifayət
qədər yaxından tanıyıram. Hər ikisinə böyük hörmətim var. Hər
ikisindən eyni məsafədəyəm. Ona görə də tam əminliklə deyirəm. Hər
ikisi bu sonsuz müharibədən yorulub, hər ikisi üzülüb, hər ikisi
təngnəfəsdir. Və hər ikisi əslində barışmaq istəyir, hərçənd bu
etirafı heç biri dilə gətirmir. Halbuki örnək də var. Rus və
ukraynalı iki xanım sənətkarın – Puqaçova ilə Rotarunun barışıq
örnəyi. Bizim azərbaycanlı xanımlarsa hələ qırğına, hələ savaşa
çıxır. Heç biri öz qürur və məğrurluğunu adlayıb əl
uzatmır.
Amma YETƏR.. Bu mənasız və nəticəsiz savaşa son qoymağın vaxtı
yetişib, bəlkə vaxtı keçib də. İnanın ki, bu, bir zaman tələbi,
jurnalistika diliylə desək həm də bir sosial sifarişdi. Çünki hər
iki tərəf Xalq və Xalqın artistidir, mədəniyyət xadimi, canlı
əfsanədir. Bir-birlərinə küçə söyüşləri yağdırmaq statuslarına əsla
yaraşmaz. Çünki hər ikisi qəbul etsələr də etməsələr də həm də
artıq ağbirçəkdi, nənədi..
Gənc nəslə bir örnək olmaq yaşındadılar, söyüş, təhqir, şantaj
söyləyəsi yaşda deyillər artıq. Bir gün məhkəmə xəbərləri manşetə
çıxırsa ertəsi gün soraqları xəstəxanalardan gəlir. Hamımız bu fani
dünyadan nə vaxtsa köçəcəyik, elə bu sənətkarlar da. Xanım
Kərimovanın 73, xanım Quliyevanın 71 yaşı var. Amma, əzizlərim,
özünüzdən sonra nə qoyub getdiyinizin heç fərqindəsinizmi?
Fərqindəsinizmi, İlhamə xanım? Bəs siz necə, Flora xanım? Bəli,
Azərbaycan musiqi tarixinə onlarla unudulmaz, həmişəyaşar,
bənzərsiz ifalar qoyub gedəcəksiniz. Amma həm də bir savaş, bir
düşmənçilik nümunəsi qalacaq sizdən sonra. Sizdən əvvəlki nəslin
sənətkarları bunu etmədilər.
Şövkət, Sara, Tükəzban, Rübabə kimi korifeylər can bir qəlbdə
olmasalar belə sənət irsi qoydular, intriqa mirası yox. Savaş və
düşmənçilik ənənəsinin, bu üzdəniraq və dırnaqarası məktəbin
təməlini məhz siz ikiniz yaratdınız, hörmətli xanımlar! Siz ikiniz
tək mədəniyyət cameəsini, gənc və yaşlı mügənni və musiqiçiləri
deyil, həm də bir çox jurnalistləri iki cəbhəyə ayırdınız. Bu gün
şou biznes aləmində və mətbuatda "floraçı" və "ilhaməçi" deyilən
iki zümrənin olması artıq heç kimə sirr deyil. Və bu insanlar da
bir-birilə az qala düşmənçilik münasibətlərindədirlər. Sizin
sayənizdə onlar tədbirlərdə, toylarda və ya televiziya çəkilişlərdə
ayrı dayanır, bir-birilə salamlaşmırlar. Və bunların da
səbəbkarları məhz sizsiniz. Siz - hörmətli İlhamə xanım və Siz -
hörmətli Flora xanım. Nə qədər acınacaqlı olsa da bu
belədir.
Və yəqin ki, bu sözlərimi inkar etməyəcəksiniz. Bütün bunları
söyləmək çox ağır və çox cətindir. Amma bu belədir. Və bu çətin və
üzücü məsələ barədə saatlarla danışmaq, mübahisə etmək olar. Lakin
məqsədim aranı yenidən qızışdırmaq deyil, əksinə, tərəfləri
barışdırmaqdı. Etiraf edirəm ki, bu, tək mənlik məsələ deyil. Buna
həm də ölkənin tanınmış ziyalıları - yazıçıları, sənət adamları,
elm və din xadimlərı qoşulmalıdır.
Sual olunur bəs varmı belələri? Əlbəttə ki, var. Kimdi onlar? Onu da söyləyə bilərəm. Fəttah Heydərov, Allahşükür Paşazadə, Anar, Çingiz Abdullayev, Baba Vəziroğlu, Polad Bülbüloğlu, Arif Babayev, Kamaləddin Heydərov, Qənirə Paşayeva, Rauf Arifoğlu, Aqil Abbas və başqaları. Bu insanların hər biri bu konflikti həll etmək iqtidarındadır. Hər biri ayrı-ayrı zaman kəsiyində onlarla insanı barışdırıb, qan düşmənlərini bir araya gətirib. Bunu dəfələrlə eşitmişik də, görmüşük də. Bəs elə isə nəyi gözləyirsiz, əziz dostlar? Bəli, bəlkə də təkbaşına çətin olar. Razıyam. Amma inanın ki, bir neçənizin bir araya gəlməsi bu məsələnin həllinə yetər. Buna hamı əmindi. Və buna hamı inanır. Sadəcə bir addım yetər. Bircə addım. Azərbaycan mədəniyyətinin xatirinə bunu edin. Həm bu sənətkarları qoruyaq, həm də bütövlükdə cəmiyyəti. Abırı, həyanı, ləyaqəti qoruyaq."