Ermənistan qonşu ölkələrə təhlükə saçır
26 Mart 2014 14:02 (UTC+04:00)
"Avropada bəzi modern stansiyaların belə təhlükə
kimi qəbul edilərək bağlanmasına baxmayaraq bizim regionda ömrü
bitmiş və 7 ballıq zəlzələyə məruz qalmış stansiyanın fəaliyyətinə
göz yumulur".
Bunu ans press-ə açıqlamasında Radiasiya
Problemləri İnstitutunun direktoru Adil Qəribov deyib. O bildirib
ki, əhalinin sıx yaşadığı bir regionda bu cür köhnə stansiyanın
fəaliyyətinin nə qədər düzgün olduğu sual
altındadır:
"Ermənistan fəaliyyət göstərən Metsamor Atom
Elektrik stansiyası 70-ci illərin layihəsidir. Bütün lazımi
faktorları nəzərə alaraq tikintisi aparılmış bu stansiyanın
istismar müddəti 25 ildir. Buna görədə bu reaktorun ömrü 2006-cı
ildən yenidən artırılaraq 2016-cı ilə kimi uzadılıb. Bundan da qoca
reaktorlar dünya üzrə fəaliyyət göstərir ancaq ölkə başçısı
Haaqadakı sammitdə çox düzgün qeyd etdi ki, bu stansiya seysmik
zonada yerləşir. Əhalinin sıx yaşadığı bir regionda istismar
müddəti bitmiş reaktorun işləməsinin nə qədər düzgün olduğu sual
altındadır. Bu vəziyyət bizi Yaponiyada baş verən Fukusima fəlakəti
kimi bir hadisə ilə üz-üzə qoyub-qoymayacağını sığorta
etmir".
A.Qəribov fikrincə stansiyanın yenilənməsinə
Ermənistanın iqtisadi gücü imkan vermir və reaktorun ömrünün
uzadılmasına çalışılır. Bu isə təhlükəsizlik təminatı
vermir:
"Reaktorun istismar vaxtının 2 il uzadılması üçün
müəyyən rekanstruksiya mərhələsi verilib. Ötən il Beynəlxalq Atom
Enerjisi üzrə agentlik tərəfindən bu reaktorun yenidən ekspertizası
aparılıb. Mütəxəssislərin fikrincə bu reaktorun ömrünü uzatmaq
mümkündür. Amma şərt qoyulub ki, Ermənistan bu reaktorda lazımi
təhlükəsizlik tədbirlərini həyata keçirməlidir. Bu təhlukəsizlik
tədbirlərinin qiyməti 25-30 milyon dollardır. Ermənistan dövlətinin
isə buna imkanı yoxdur. 9 ballıq seysmik regionda bu cür reaktorun
işlənməsi böyük təhlükədir".
İnstitut direktoru həmçinin qeyd edir ki, bu
məsələdə qonşu ölkə başçıları da bizim səsimizə səs verməlidirlər.
A.Qəribovun fikrincə beynəlxalq sammitlərdə Azərbaycanın qaldırdığı
məsələyə dəstək olunmalıdır, çünki bu tək bizim üçün deyil qonşu
ölkələr üçün də təhlükədir.
Qeyd edək ki, ölkə başçısı İlham Əliyev dünən
Niderland Krallığının Haaqa şəhərində keçirilən III Nüvə
Təhlükəsizliyi Sammitdə çıxış edib. Azərbaycan prezidenti
Ermənistanın təxminən 40 il əvvəl tikilmiş və köhnəlmiş Atom
Elektrik Stansiyasının yaratdığı təhlükədən danışıb. Ölkə başçısı
bildirib ki, bu elektrostansiya bütün region və yaxın qonşular üçün
böyük təhdiddir:
"Oradakı hər hansı qəzanın nəticələri faciəli
olacaq. Lakin beynəlxalq narahatlığı aradan qaldırmaq və bu
elektrostansiyanı bağlamaq əvəzinə, Ermənistan həmin Atom Elektrik
Stansiyasının fəaliyyətini 2026-cı ilə qədər davam etdirmək
qərarına gəlib, baxmayaraq ki, o, yüksək seysmik zonada yerləşir və
köhnəlmiş, olduqca təhlükəli texnologiyaya
əsaslanır.
Azərbaycanın regionda təhlükəsizliyin və
sabitliyin qorunmasında olduqca müsbət rol oynadığını deyən
prezident İlham Əliyev bildirib ki, biz regionda və bütün dünyada
nüvə təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə aid məsələlər üzrə
beynəlxalq təşkilatlar və tərəfdaşlarımızla apardığımız
əməkdaşlığın davam etdirilməsi, nüvə və radioaktiv materialların
qeyri-qanuni dövriyyəsindən irəli gələn hədələrin azaldılması işinə
sadiqik".