Ofşor zona statusu…

7 Avqust 2012 13:21 (UTC+04:00)

Keç­miş so­vet res­pub­li­ka­la­rın­dan olan Lat­vi­ya of­şor zo­na sta­tu­su al­maq niy­­ti­ni nəhyaət ki, reallaşdırıb. Bu sta­tus­la o əra­zi­sin­ ­əy­yən ver­gi ­zəşt­­ri tət­biq et­mək­ qon­şu öl­­­rin in­ves­ti­si­ya­la­­nın cəl­bi­ na­il ol­ma­ğa ça­­şır. Be­ ­ziy­yət isə is­tər-is­­məz öl­­nin iq­ti­sa­di ba­xım­dan da­ha da in­ki­şaf et­­si­ ­ti­rib çı­xa­ra bi­lər. Azər­bay­ca­na gəl­dik­, öl­­miz­ ­ ki, of­şor zo­na­ ba­­ ­şün­mür­lər. Am­ma bu­na bax­ma­ya­raq, iq­ti­sa­di ma­raq­lar ba­­mın­dan Azər­bay­can da ­min sta­tu­su ala bi­lər. ­­sən, Azər­bay­ca­nın da be­ bir sta­tu­sa yi­­lən­­si ­­­ məq­­­uy­ğun­dur

İq­ti­sa­di So­si­al İn­ki­şaf Mər­­zi­nin rəh­­ri ­qar Bay­ra­mo­vun fik­rin­, Azər­bay­ca­nın of­şor zo­na­ya çev­ril­­si ar­zuo­lu­nan de­yil: "Ön­ onu qeyd edim ki, dün­ya­da of­şor zo­na­la­­na ­na­si­bət heç bir­­na­ de­yil. ­­ al­maq la­zım­dır ki, of­şor zo­na­la­ yal­nız ver­gi ­zəşt­­ri­ni tət­biq et­mir. Be­ zo­na­lar­da şir­kət­­rin qey­diy­ya­ ki­fa­yət ­dər asan ol­maq­la ya­na­şı, ey­ni za­man­da on­la­rın he­sa­bat­­­ğı ki­fa­yət ­dər ­if­dir. Prak­tik ola­raq of­şor zo­na­da qey­diy­yat­dan ke­çən şir­kət­lər heç bir öl­­ mən­sub olan şir­kət­lər ol­ma­­ğın­dan on­lar he­sa­bat ver­mir­lər. H­esa­bat­­lıq bu­ra­da ­if ol­du­ğun­dan şir­kət­­rin ver­gi­dən ya­yın­ma­, ­zi hal­lar­da çirk­li pul­la­rın yu­yul­ma­ ki­mi ­əy­yən şüb­­­ yol açır. Bu ba­xım­dan Lat­vi­ya­nın tət­biq et­­di­yi of­şor zo­na mo­de­li da­ha çox ver­gi ­zəşt­­ri­ bağ­ olan mo­del­dir. Fak­ti­ki ola­raq isə Lat­vi­ya da­ha çox of­şor zo­na­ya çev­ril­mək niy­­tin­ de­yil. Əs­lin­ on­lar ver­gi ­zəşt­­ri tət­biq et­mək­ da­ha çox Ru­si­ya ka­pi­ta­­nın öl­­si­ cəlb olun­ma­­na ça­­şır. Bu gün Lat­vi­ya­da ya­şa­yan əha­li­nin təx­mi­nən ya­­­nın rus­dil­li ol­du­ğu­nu ­­ al­saq, de­­li on­la­rın ­miy­­ ­sir im­kan­la­ da ge­niş­dir. Be­ bir ­ziy­yət­ MDB Ru­si­ya­dan in­ves­ti­si­ya­la­rın cəl­bi ba­­mın­dan Lat­vi­ya­nın of­şor zo­na­ sta­tu­su al­ma­ əhə­miy­yət­li­dir. Am­ma onu da ­­ alaq ki, Lat­vi­ya ki­çik öl­­dir, əha­li­si ­mi2,5 mil­yon ­fər­dir. Öl­­nin iq­ti­sa­diy­ya­ da ki­fa­yət ­dər ki­çik­dir. O ba­xım­dan ­şü­­rəm ki, ­min is­la­hat heç Lat­vi­ya­ya cid­di in­ves­ti­si­ya­nın cəl­bi­ im­kan ya­rat­ma­ya­caq. Azər­bay­ca­na gəl­dik­, öl­­mi­zin of­şor zo­na­ya çev­ri­ləm­si ar­zuo­lu­nan de­yil. Azər­bay­ca­nın in­ves­ti­si­ya qoy­maq cəlb edil­­si­ bağ­ prob­le­mi yox­dur. Of­şor zo­na­ öl­ iq­ti­sa­diy­ya­ üçün ­əy­yən şüb­­lər ya­rat­maq­la ya­na­şı, ey­ni za­man­da Azər­bay­ca­na olan ina­mın azal­ma­­na ­ti­rib çı­xa­rar. Azər­bay­can əs­lin­ of­şor de­yil, ­su­si iq­ti­sa­di zo­na­la­rın ya­ra­dıl­ma­ yo­lu ilə in­ves­ti­si­ya­la­rın cəl­bi­ na­il ol­ma­­dır. Öl­­mi­zin qey­ri-neft sek­to­ru­na xa­ri­ci in­ves­ti­si­ya­nın cəlb olun­ma­ ­ru­­ti var­dırAm­ma bu pro­ses bir­­na­ şə­kil­ of­şor zo­na­la­rın ya­ra­dıl­ma­ yo­lu ilə for­ma­laş­ma­ma­­dır. Bu­nun üçün ver­gi ­zəşt­­ri­nin tət­biq olun­du­ğu ­su­si iq­ti­sa­di zo­na­la­rın ol­ma­ da­ha məq­­­uy­ğun­dur. Öl­­mi­zin of­şor zo­na­ya çev­ril­­si, iq­ti­sa­di, si­ya­si ba­xım­dan hər han­ bir mən­­ət ­tir­məz".

Po­li­to­loq El­şən Ma­na­fov isə öl­­mi­zin of­şor zo­na­­na qo­şul­ma­­ la­zım bil­di: "Bri­ta­ni­ya par­la­men­ti­nin dəs­­yi­ fəa­liy­yət gös­­rən İn­gil­­ qey­ri-­ku­mət təş­ki­lat­la­­nın bi­ri­nin apar­­ğı təd­qi­qa­ta ­, 1994-2010-cu il­lər ara­sın­da dün­ya­nın135 öl­­sin­dən Av­ro­pa­nın of­şor zo­na­­na bir ne­çə tril­yon dol­lar pul ke­çi­ri­lib.

Azər­bay­ca­nın isə offşor sta­tu­sunu ­qu­qi ba­xım­dan qa­zan­ma­ əs­lin­ ­na­si­bət­­rin ­qu­qi müs­­vi­ ke­çi­ril­­si is­ti­qa­­tin­ növ­­ti ad­dım olar­. Bu da Azər­bay­ca­nın imi­ci­ müs­bət ­na­da ­sir gös­­­cək. Çün­ki Azər­bay­can of­şor zo­na statusu almaq istəsə, üzə­ri­ ­əy­yən öh­­lik­lər ­­­cək. H­əmin öh­­lik­­rin ye­ri­ ye­ti­ril­­si isə Azər­bay­can­da ­qu­qi döv­lət de­mok­ra­tik ­miy­yət qu­ru­cu­lu­ğu yo­lun­da müs­bət töh­ ve­­cək".