Sürücülərə yol verməyən piyadalar
7 Dekabr 2012 18:47 (UTC+04:00)
Azərbaycanda sürücü-piyada münasibətlərinin problemli olması
danılmaz həqiqətdir. Dəfələrlə bu haqda danışılsa da,
maarifləndirmə aparılsa da, problem öz həllini hələ də tapmayıb. Nə
sürücülər piyadalara yol vermək istəyir, nə də ki, piyadalar
sürücülərə. Bu da hətta bəzən qəzaların baş verməsinə gətirib
çıxarır.
Bəs gəlin baxaq görək belə halların qarşısını almaqdan ötrü hansı
tədbirlər görülür?
Bakı şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsinin ictimaiyyətlə əlaqələr
şöbəsinin müdiri Vaqif Əsədov məsələ ilə əlaqədar Mövqe. Az-a
açıqlamasında aşağıdakıları bildirib: "Ümumiyyətlə, belə hallar
tez-tez müşahidə edilir. Hər halda sürücü-piyada münasibətlərinin
normallaşdırılması üçün geniş təbliğat işlərinin aparılmasına
ehtiyac var. Bu gün həqiqətən də istər piyadaların, istərsə də
sürücülərin məsuliyyətə cəlb edilməsi istiqamətində yol
polislərinin yetərincə göstəriciləri var. Piyadaların məsuliyyətə
cəlb edilməsi, sürücülərin məsuliyyətə cəlb edilməsi və il ərzində
olan göstəricilər. Lakin göründüyü kimi, görülmüş tədbirlərə
baxmayaraq, yenə də xoşagəlməz hallar müşahidə edilir. Bu da
sürücü-piyada münasibətlərinin kəskiləşməsinə, ictimaiyyətdə
müzakirəyə səbəb olur. Hər halda yol hərəkəti haqqında qanunun
tələbləri müzakirə edilmədən yerinə yetirilməlidir. Kimliyindən
asılı olmayaraq, hər bir şəxs yol hərəkəti haqqında qanunun
tələblərini bilməli, yadında saxlamalı və yerinə yetirməlidir. Çox
təəssüflər olsun ki, bu istiqamətdə təbliğat səviyyəsi aşağı
olduğundan hələ də bir çoxumuz bilmirik ki, olduğumuz yerdən küçə
və yollara çıxarkən hərəkət iştirakçısına çevrilirik.Yəni
avtomobili idarə edərkən sürücü, avtomobildə hərəkət edərkən
sərnişi, küçə və yolları keçərkən isə piyada qismində oluruq. Yəni
tutduğumuz vəzifədən, mövqeyimizdən, cinsimizdən asılı olmayaraq,
başqa fənləri bilməsək belə, yol hərəkəti haqqında qanuna bir elm
kimi yanaşıb o qanunları özümüz öyrənməliyik ki, ən azından
özümüzün təhlükəsizliyini təmin etmiş olaq".
Vaqif Əsədov nizam-intizamı pozan sürücü və piyadalara tətbiq
edilən cəzalardan da danışıb: "Yol hərəkəti haqqında qanuna edilən
əlavə və dəyişikliklərdən sonra nizamlanmayan yol ayrıcında və
yaxud nizamlanan yol ayrıcında piyada keçidi varsa, piyada ordan
hərəkət edən zaman sürücü piyadaya yol verməlidir. Sürücü yol
vermirsə, 50 manat cərimə tətbiq olunur. Piyadalar da digər hərəkət
iştirakçıları kimi işıqforun göstərişinə düzgün riayət
etməlidirlər. Əks halda onlar da indiki qanunvericiliyin
tələblərinə uyğun olaraq 20 manat məbləğində cərimə edilirlər.
Artıq tətbiq edilən cərimə məbləği artırılıb. Çox güman ki, cərimə
məbləğinin artması istər piyadanın, istərsə də sürücünün
məsuliyyətini, diqqətini artıracaq.
Bu gün ölkəmizdə bütün sahələr üzrə o qədər sürətli inkişaf
prosesləri gedir ki, artıq hamı tələb edir. Çox təəssüflər olsun
ki, bizim özümüzdən tələb olunanlar isə yadımızdan çıxır. Yaxşı
olar ki, bu gün hər kəs özündən asılı olan tələbləri yerinə
yetirsin ki, başqalarından da bunu tələb edə bilsin".
AzMİU yol hərəkətinin təşkili və nəqliyyat tikintisi kafedrasının
baş müəllimi, texnika üzrə fəlsəfə doktoru Üzeyir Salehzadə məsələ
ilə bağlı Mövqe. Az saytına bildirib: "Piyada-sürücü
münasibətlərindən danışarkən qeyd etmək lazımdır ki, bu məsələ yol
hərəkətinin təşkilində ən əsas məsələlərdən biridir. Çox ağrılı
problemlərdən biridir. Çünki, piyada və sürücü yolda hərəkət
edərkən hər biri özünü üstün tutmağa çalışır. Piyada belə düşünür
ki, piyada olduğuna görə üstündür, sürücü də elə düşünür ki, özü
üstündür. Bu problemləri həll etmək üçün dünyanın müxtəlif
ölkələrində müxtəlif tipli tədbirlər həyata keçirilir. O tədbirləri
müxtəlif qruplara bölmək olar.
Birinci bloku maarifləndirmə bloku adlandırıram. Bu zaman biz media
vasitəsi ilə təhsil müəssisələrində və digər yerlərdə insanları
sürücü-piyada mədəniyyəti ilə əlaqədar kiçik yaşından
hazırlamalıyıq. Maarifləndirmə işi çox uzun prosesdir. 5 günə, 1
aya öz bəhrəsini verməyə də bilər. Amma bu iş davamlı
aparılmalıdır. Televiziyalarda maarifləndirmə məqsədi ilə müxtəlif
roliklər verilməlidir. Bunu da dövlət ayrıca maliyyələşdirməlidir.
Son dövrlərdə bununla əlaqədar Azərbaycan Televiziyasında yaxşı
roliklər gedir. Amma bunların sayı çox azdır. Orta məktəblərdə son
dövrlərdə ayrıca piyadalar üçün yol hərəkəti qaydaları adlı dərs
vəsaiti çap olunub. Düzdür, bu vəsaitdə yol hərəkəti qaydalarının
az bir qismi göstərilib, lakin bu da çox önəmli bir maarifləndirmə
yoludur. Son dövürlərdə xarici ölkələrdə oyun proqramlarının sayı
artmaqdadır. Hamımız bilirik ki, uşaqlar kiçik yaşlarından etibarən
kompüter vasitəsi ilə müxtəlif oyunlar oynayırlar. Bu oyunların bir
qismini piyadaların, sürücülərin fəaliyəti ilə əlaqədar qaydalara
aid olur. Uşaqlar bunu oyun proqramlarında çox həvəslə oynayırlar.
Bu da uşaqların yaddaşında qalır.
İkinci blok çox böyük blokdur. Bu tikinti-planlaşdırma bloku gedir.
Bu blokun özünü də bir neçə bloka bölmək olar. Birinci sürücülər və
piyadalar arasında təmasın olmaması üçün onlara müxtəlif səviyyədə
yollar təşkil etmək lazımdır. Belə olduqda avtomobil ilə piyadanın
yolu kəsişmədiyindən heç bir problem olmur. Bunlar çox vəsait tələb
edən tədbirlərdir. İkincisi, piyada keçidlərinin təchizatıdır. Biz
görürük ki, bəzən piyada keçidi salınır, yolun yanında nişan da
qoyulur, amma bir aydan sonra avtomobillərin hərəkəti nəticəsində
bu izlər itir. Piyada axınlarını yaradan obyektlər var. Bunlara
təhsil müəssisələrini, zavodları, teatrları aid etmək olar.
Bunların qarşısını almaq üçün də müxtəlif tədbirlər görülə bilər.
Bizdə dərslər bütün müəssisələrdə eyni vaxt başlayıb, eyni vaxt
bitir. Bu da əlbəttə, piyada axınını yaradır. Dərs saatları
müxtəlif müəssisələrdə müxtəlif cür olarsa, axının qarşısını almaq
olar.
Daha sonra bizdə avtobus dayanacaqlarının yeri genişləndirilməlidir
ki, piyada və sürücülər arasında problemlər yaranmasın".