Yağış daha böyük təhlükə vəd edir
9 Dekabr 2012 12:29 (UTC+04:00)
Məlumat verildiyi kimi bu günlərdə Badamdarda 20-ci sahə deyilən
ərazidə baş verən sürüşmə nəticəsində uzunluğu 180-220, eni isə 25
metr olan sürüşmə zolağı əmələ gəlib. Baş vermiş hadisə ilə bağlı
olaraq ərazidəki yoldan maşınların keçməsi də bir qədər çətinləşib.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin şöbə rəisi Bəxtiyar
Qaralov sürüşmənin səbəbinin ərazidə yeni tikilən evlərin
kanalizasiya suyunun yamaca axıdılması ilə əlaqələndirmişdi.
Baş nazirin müavini Abid Şərifov isə açıqlamasında Badamdarda
sürüşmənin davam etdiyini deyib. Onun söylədiyinə görə, yağan yağış
və qar vəziyyəti daha da qəlizləşdirəcək. Maraqlıdır, nədən yağış
və qar yağıntıları sürüşməni sürütləndirsin?
Ekoloq Telman Zeynalov bildirdi ki, sözügedən ərazidə acağların,
yaşıllıqların məhv edilməsi vəziyyətində yağıntıların sürüşməni
sürətləndirməsi istər-istəməz gözləniləndir: "Badamdardakı torpaq
sürüşməsinin qarşısını kəsmək üçün ilk növdəbə yağan suların kənara
axıdılması prosesi həyata keçirilməlidir. Bunun üçün də orada
kanallar, su bəndləri çəkilməlidir ki, nədənsə bu tədbirlər
görülməyib. Sürüşmənin qarşısının alınması üçün ana suxura qədər
betonlu bəndlər qurulmalıdır. Bu prosesə də əməl olunmayıb. Belədə
sözsüz ki, yağış yağdıqca həmin çatlar sürüşmənin yenidən
təkrarlanmasını tezləşdirəcək. Ona görə də Abid Şərifovun yağış və
qar yağdıqca Badamdardakı həmin ərazidə sürəşmənin davam edəcəyi
fikrilə tam razıyam. Qarşıda həmin ərazilə bağlı nə qədər ki,
yuxarıda sadaladığım tədbirlər həyata keçirilməyib, daha ciddi
təhlükələr var. Vaxtilə regionlarda, dağətəyi zonalarda sürüşmələr
baş verəndə akademik Həsən Əliyev terraslar düzəldərək ağacların
əkilməsi yolu ilə onun qarşısını kəsirdi. Həmçinin betonlu kanallar
tikilirdi ki, yağan yağıntının suları kənara axsın. İndi isə bu
tədbirlər görülmür. Ancaq bina tikib ağacları qırır, yaşıllıqları
məhv edirlər. Belə vəziyyət isə onu deməyə əsas verir ki,
sürüşmənin meydana gəlməsində bəzi şəxslərin də "rolu" az deyildir.
Sürüşmə təhlükəsinin güclənməsi Badamdardakı yola da təsirsiz
ötüşməyəcək. Hərçənd ki, rəsmilər bunun əksini söyləyir. Bu halda
yolun dağılma təhlükəsi daha realdır. Vaxtilə Badamdardakı həmin
ərazidə çoxsaylı ağaclar əkilmişdi. İndi isə onlar məhv edilib.
Belədə isə torpağın möhkəmliyi zəifləyir. Nəticədə də yağan
yağışlar torpağı daha asan şəkildə yumşaldaraq onun sürüşməyə meyl
etməsinə səbəb olur. Yəni bunu deməyimdən məqsəd odur ki,
sürüşmənin sürətlənməsində yağıntının rolu vardırsa, yaşıllıq və
ağacların olmamasının da bir başqa rolu vardır".
AMEA-nın Coğrafiya İnstitutunun əməkdaşı Ənvər Əliyev isə qeyd
edir: "Sürüşmənin qanuna -uyğunluğu belədir ki, qar və yağış suları
maneəsiz olaraq ara çatlardan aşağıdakı gillə qatlara daxil olmaqla
sürəşmə təhlükəsini dəfələrlə artırır. Belədə yağan yağıntı
torpağın alt qatının yerindən tərpənməsinə və onun da nəticəsi
olaraq üst qatda da sürüşmə təhlükəsinin sürətlənməsinə gətirib
çıxarır. Badamdar zonasında da vəziyyət məhz bu cürdür. Həmin
ərazidə ağacların qırılması, yaşıllıqların məhv edilməsi də
yağıntıdan sonra vəziyyətin daha ağır olmasına rəvac verir.
Ümumiyyətlə, son illər Badamdarda çoxsaylı binalar tikilir.
Hasarlar çəkilib, su kommunikasiya xətlərində problemlər yaranır.
Bütün bunlar eyni zamanda yağan yağıntılar həmin sürüşmə zonasını
büsbütün məhv edəcək. Sadəcə olaraq bunun geci-tezi var. Ərazi nə
qədər ki, insanın deyil, təbiətin təsiri altında idi, burada olan
ağaclar sürüşmə təhlükəsini xeyli dərəcədə əngəlləyirdi. Artıq isə
ərazidə geniş tikinti işlərinə vüsət verilib. Nəticədə təbiətə
ciddi ziyan vurulur".