Dəm qazı təhdidi böyüyür
8 Yanvar 2013 17:35 (UTC+04:00)
Havaların soyuması fonunda yenə də dəm qazından zəhərlənənlərin
sayında artım müşahidə edilir. Problemdən əsas çıxış yollarından
biri isə mütəxəssislərə görə, mənzillərdə, idarə və müəssisələrdə
dəm qazı ilə bağlı xəbərdaredici cihazlardan və avtonom
detektorlardan istifadə etməkdir. Əgər dəm qazının konsentrasiyası
buraxıla bilən hədd dozasını keçirsə, bu halda həmin cihazlar səs
və işıq siqnalı xəbərdarlıq edir.
Azad İstehlakçılar Birliyinin rəhbəri Eyyub Hüseynov da Mövqe.az
saytına açıqlamasında bu cihazların quraşdırılmasının vacib
olduğunu bildirib: "Azəriqaz" Neft Şirkətinin tərkibinə veriləndə
bizim müəyyən gözləntilərimiz var idi. Biz düşünürdük ki, bacaların
təmizlətdirilməsi işi həyata keçiriləcək, bu baş vermədi. Binanın
qazını kəsəndə öncədən xəbərdarlıq sistemi olacaq, bu da baş
vermədi. Gözləyirdik ki, istehlakçılarla bağlanan müqavilə
şərtlərində təchizatçının məsuliyyəti qoyulacaq, bu da baş vermədi
və s. bu kimi problemlər oldu.
Bir çox ölkələrdə evlərə qiyməti baha olmayan siqnalizatorlar
paylanıb. Qaz sızmaları olanda onlar səs verib istehlakçını
xəbərdar edir. Biz düşünürdük ki, "Azəriqaz" əhaliyə
siqnalizatorlar paylayacaq, lakin bu da həyata keçirilmədi.
Əlbəttə, siqnal verən cihazların olması çox vacib məsələdir. Bu
mənada mütləq qanunlarda dəyişiklik aparılmalıdır. Bu günə kimi biz
hələ görməmişik ki, qaz partlayışında təchizatçının günahı olsun.
Bu, əslində, belə deyil. Təchizatçıların da üzərinə düşən
məsuliyyət müqavilədə göstərilməlidir və müəyyən adamlar
məsuliyyətə cəlb olunmalıdır. İndilikdə isə zəhərlənmələrdə,
partlayışlarda istehlakçının özü günahkar hesab olunur.
Təchizatçının məsuliyyəti olmalıdır".
Həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi üzrə ekspert Mənsur İbadov
isə bildirib: "Ümumiyyətlə, Azərbaycanda verilən qazın tərkibi
dünya standartlarına, Azərbaycanın özünün mövcud standartlarına
uyğundur. Dəm qazı problemini yaradan ümdə səbəblərdən biri isə
qeyri-standart sobalardan istifadə olunmasıdır. Həmin sobaların
vaxtında təmizlənməməyi, hamamda qapıların içəri açılması, qazın
normal yanmamağı da zəhərlənmələrə yol açır. Digər tərəfdən bu gün
Azərbaycanda baş verən boğulma hadisələrinin 90%-i əhalinin
maarifləndirilməsi işinin zəif olmasından irəli gəlir.
Ən vacib məsələ həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyidir. İnsanın
təhlükəsizliyini təmin etmək üçün ilk növbədə təhlükəsizlik
sistemləri qurulmalıdır. Bunlardan biri də avtomatik
idarəetmə sistemləridir. Məlumdur ki, yanğina qarşı, qaz sızmasına
qarşı siqnalizasiyalar var. Bu gün qaz sızmasını təyin edən
siqnalizasiyaların quraşdırılması vacibdir. Bu siqnalizasiyaların
quraşdırılması həyət evlərində daha vacibdir. Elə evlər var ki, o
evlərdə xətlər evin içindən keçir, texniki normalara, şərtlərə
uyğun deyil. Belə evlərdə mütləq həmin sistemlər olmalıdır, onların
qoyulması vacibdir. Əgər o sistem olsa, hər hansı bir təhlükə
anında siqnal işə düşür.
Dövlət qurumları bu istiqamətdə təbliğat aparmalıdır. Azərbaycan
Respublikası Konstitusiyasına görə qanunu bilməmək məsuliyyətdən
azad etmir. Hər bir vətəndaş müəyyən qanunları bilməlidir və ona
əməl etməlidir. Bu gün Azərbaycanda qanunlar verilir, lakin
vətəndaşlar nəinki qanuna əməl etmək, heç oxumaq da istəmirlər. Bu
mənada vətəndaşlarin üzərinə məsuliyyət daha çox düşür, nəinki,
dövlətin. Çünki, hər bir vətəndaş öz ailəsini, mülkünü qorumağa
borcludur".