Saxta elmlər doktorları
24 Yanvar 2013 20:08 (UTC+04:00)
Dünən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Biologiya və Tibb
Elmləri Bölməsinin akademik katibi, Azərbaycan Tibb Universitetinin
(ATU) rektoru, millət vəkili Əhliman Əmiraslanov xarici ölkələrdə
müdafiə olunan işlərin keyfiyyətindən çox narahat olduğunu
bildirib. Əmiraslanov deyib ki, əvvəllər doktorluq
dissertasiyasının yazılıb müdafiə edilməsinə daha çox vaxt sərf
edilirdi: "Xarici ölkələrdə müdafiə olunan işlərin keyfiyyəti bizi
çox narahat edir. Təsəvvür edin ki, əvvəl Moskvada yaşaya-yaşaya
8-10 ilə doktorluq dissertasiyası, 5-6 ilə namizədlik
dissertasiyası yazıb müdafiə edirdik. İndi isə 1-2 ilə doktorluq
diplomu gətirirlər". O bildirib ki, həmin şəxslər hətta Ali
Attestasiya Komissiyasının (AAK) Ekspert Şurasının tərkibinə də
düşürlər: "Özü dissertasiya yazmamış adam Müdafiə şuralarında
təmsil olunur. Bunlar artıq həqiqi işlərə rəy verirlər. Bizim
faciəmiz bundan ibarətdir. Şübhəsiz, belə işlər var", - akademik
katib deyib.
Qeyd edək ki, ölkədə elmlər namizədi, doktor adının verilməsi ilə
bağlı zaman-zaman mübahisələr olub. Elmlər namizədi, elmlər
doktorlarının bu ada elmi tədqiqat aparmadan nail olduqları ilə
bağlı da ziddiyyətli fikirlər səsləndirilib. Ə. Əmiraslanovun bu
ittihamı isə elmlər namizədi, elmlər doktor adı alanların qısa
zaman kəsiyində bu pilləyə necə qalxmaları ilə bağlı şübhələri
artırır. ATU-nun Elmi işlər üzrə prorektoru, professor Rafiq
Məmmədhəsənov Movqe.az-a açıqlamasında bildirib ki, xarici
ölkələrdə müdafiə olunan işlərin keyfiyyəti doğurdan da,
şübhələnməyə əsas verir: "Adama sual verərlər ki, bir-iki ilə elmi
tədqiqatı necə aparmaq olar? Sözün əsl mənasında elmlər namizədi,
elmlər doktoru adını daşıyanlar bu pilləyə yüksəlmək üçün illərini
sərf ediblər. Elmi iş yazmaq üçün camaat gecə-gündüz yatmayıb
illərlə çalışır. Necə oldu, xaricdə müdafiə edib gələnlər qoçaq
çıxıb bu işi bir-iki ilə həll etdilər?"
R. Məmmədhəsənov deyir ki, bu fakt xaricdə müdafiə edənlərin dolayı
yollara əl atdığını, bu ada zəhmət çəkmədən nail olduqlarından
xəbər verir: "Odur ki, onlara bu ad verilməzdən öncə elmi tədqiqat
aparıb-aparmadıqları müdafiə işləri ciddi araşdırılmalıdır. Plagiat
olub-olmadığı yoxlanılmalıdır".
"Müasir Təhsil və Tədrisə Yardım Mərkəzi"nin proqram rəhbəri Elmina
Kazımzadə də deyir ki, xarici ali təhsil müəssisələrinin də
təcrübəsində bir-iki ilə elmlər namizədi, elmlər doktoru adı alan
olmayıb: "Xaricdə bəzi ali təhsil müəssisələrində magistratura
pilləsi bir il çəkə bilir ki, bu da proqramın sıxlaşdırılması və
sair hesabına baş verir. Amma ümumilikdə götürdükdə, xaricdəki ali
təhsil müəssisələrində də bir-iki ilə elmi tədqiqatı başa çatdıran
yoxdur. Bu müddətə ancaq sualları hazırlamaq olar. Elmi tədqiqatın
aparılması isə ən azı 4-5 il vaxt tələb edir".
E. Kazımzadə bu səbəbdən də, xaricdə müdafiə olunan elmi işlərin
araşdırılmalı olduğunu söyləyir. Xarici ali təhsil müəssisələri
elmi tədqiqatlar, müdafiə işlərini təhsil müəssisəsinin saytına
yerləşdirirlər. Ona görə də, əgər şübhələr varsa, Azərbaycandan da
xarici ali təhsil müəssisəsinin saytına daxil olmaqla həmin şəxsin
müdafiə etdiyi elmi işi araşdrmaq olar. Ona görə də, elmlər
namizədi, elmlər doktoru adı verilməzdən öncə müdafiə edilən işlər
Prezident yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən
araşdırılmalıdır".
Komisiyadan isə xaricdə müdafiə olunan elmi işlərin necə
yoxlanıldığını öyrənə bilmədik. Komissiyanın əlaqə nömrələrindən
dəstəyi qaldıran olmadı.