Movqe.az havalar istiləşdikcə yetişən daha bir meyvə, zoğal, zoğalın faydaları barədə məlumat verəcək. Əs­lin­də, zo­ğa­lın müa­li­cə­vi əhə­miy­yə­ti çox­la­rı­na mə­lum­dur.  Azər­bay­can­da elə bir ev tap­maq müm­kün de­yil ki, qı­şa bir ban­ka da ol­sa, zo­ğal mü­rəb­bə­si sax­la­ma­sın­lar. Çün­ki biz­də yax­şı bi­lir­lər ki, qış ay­la­rın­da so­yuq­dəy­mə­nin ən ağır for­ma­sı­na mə­ruz qa­lan­la­rı da bir stə­kən zo­ğal­lı çay­la  dir­çəl­dib, aya­ğa qal­dır­maq olar.  Am­ma bu gi­lə­mey­və­nin baş­qa müa­li­cə­vi xü­su­siy­yət­lə­ri də var. Bu ba­rə­də da­nış­ma­mış­dan əv­vəl, zo­ğal­la bağ­lı ma­raq­lı bir di­ni rə­və­ya­tə qu­laq ve­rin.  Bə­zən zo­ğa­lı "şey­tan mey­və­si" ad­lan­dı­rır­lar ki, bu heç də tə­sa­dü­fi de­yil. Rə­va­yə­tə gö­rə, Al­lah ət­raf­da­kı­la­ra ya­rat­dı­ğı ağac­lar­dan bi­rin seç­mək im­ka­nı ve­rir. Bu da yaz fəs­li­nə tə­sa­düf edir. Zo­ğal ağa­cı­nın bü­tün baş­qa ağac­lar­dan bi­rin­ci çi­çək­lə­di­yi­ni gö­rən şey­tan tez-tə­lə­sik onu se­çir. Şey­tan dü­şü­nür ki, tez çi­çək­lə­yib­sə, qa­lan mey­və­lər­dən da­ha əv­vəl ye­ti­şə­cək. Am­ma yaz ke­çir, yay gə­lir, bü­tün mey­və­lər də­yir, zo­ğal ye­tiş­mək bil­mir. Bun­dan əsə­bi­lə­şən şey­tan zo­ğal­dan im­ti­na edib, onu in­san­la­ra ve­rir. İn­san­lar isə pa­yız­da ağac­lar­dan qa­lan mey­və­lər üzü­lüb qur­ta­ran­dan son­ra dəy­miş qa­ra-qır­mı­zı zo­ğal­dan yı­ğıb, ləz­zət­lə ye­yir­lər. El ara­sın­da be­lə bir inanc da var ki, han­sı il zo­ğal bol gə­tir­sə, de­mə­li, qış bərk so­yuq ke­çə­cək. Çün­ki şey­tan məh­su­lun çox ol­du­ğu­nu gö­rüb, qə­zəb­lə­nir.

Ək­sər slav­yan dil­lə­rin­də zo­ğa­lı "ki­zil" ad­lan­dı­rır­lar ki, bu da türk di­lin­də­ki "qı­zıl" sö­zün­dən gö­tü­rü­lüb və gi­lə­mey­və­nin rən­gi­nin qır­mı­zı­lı­ğın­dan qay­naq­la­nır. Al-qır­mı­zı rən­gi isə zo­ğa­lın tər­ki­bin­də ka­ro­ti­nin çox­lu­ğun­dan xə­bər ve­rir. Bun­dan baş­qa, zo­ğa­lın tər­ki­bin­də su, efir ya­ğı, S vi­ta­mi­ni də bol­dur. H­əm­çi­nin, zo­ğal mey­və­sin­də də­mir, ka­li­um, kal­si­um, fos­for, maq­ni­um ki­mi mi­ne­ral duz­lar var ki, on­lar da ürək-da­mar xəs­tə­lə­ri­nə yax­şı tə­sir gös­tə­rir. Zo­ğa­lın mey­və­sin­dən və yar­paq­la­rın­dan şə­kər­li dia­bet xəs­tə­li­yi­nin müa­li­cə­sin­də is­ti­fa­də olu­nur. Dia­be­tik­lər üçün qi­da məh­sul­la­rı­nın sa­tıl­dı­ğı is­tə­ni­lən ma­ğa­za­da kon­serv­ləş­di­ril­miş zo­ğa­la rast gəl­mək olar. Mə­sə­lə bu­ra­sın­da­dır ki, zo­ğa­lın tər­ki­bin­də­ki or­qa­nik tur­şu­lar in­san or­qa­niz­min­də tə­bii in­su­li­nin in­ki­şa­fı­na op­ti­mal şə­ra­it ya­ra­dır.Zo­ğal həm də çox na­dir mad­də olan po­li­fe­nol mən­bə­yi­dir ki, on­dan da ka­pil­lyar­la­rın möh­kəm­lən­di­ril­mə­si üçün ya­rar­la­nır­lar. Zo­ğal­dan di­zen­te­ri­ya­nın müa­li­cə­sin­də də ge­niş is­ti­fa­də olu­nur. Ümu­miy­yət­lə, zo­ğal is­ha­la qar­şı yax­şı dər­man sa­yı­lır.  Zo­ğa­lın qu­ru­du­lub, üyü­dül­müş tu­mun­dan isə sa­ğal­maz ya­ra­la­rın müa­li­cə­sin­də an­ti­sep­tik məl­həm ki­mi is­ti­fa­də olu­nur. Xalq tə­ba­bə­tin­də zo­ğal həm də iş­ta­har­tı­ran dər­man ki­mi qiy­mət­lən­di­ri­lir. Far­ma­ko­lo­ji xü­su­siy­yət­lə­ri nə­zə­rə alı­na­raq zo­ğal şi­rə­sin­dən   rev­ma­tizm əley­hi­nə, bə­də­nin to­nu­su­nu nor­mal­laş­dı­ran, hə­ra­rə­tə qar­şı dər­man ki­mi is­ti­fa­də olu­nur. Zo­ğal­da bio­lo­ji ak­tiv mad­də­lə­rin çox­lu­ğu isə on­dan is­ti­fa­də nə­ti­cə­sin­də qan da­mar­la­rı­nın elas­tik­li­yi­ni ar­tı­rır və qan təz­yi­qi­ni nor­mal­laş­dı­rır. Zo­ğa­lın yar­paq­la­rın­dan ha­zır­la­nan çay bə­də­ni möh­kəm­lən­di­rən va­si­tə ki­mi töv­si­yə olu­nur. Tə­zə də­ril­miş zo­ğal mey­və­sin­dən ha­zır­la­nan si­rop isə ra­xit­lik, an­gi­na, sin­qa xəs­tə­lik­lə­rin­də, qan az­lı­ğın­da yax­şı ef­fekt ve­rir. Zo­ğal­dan bə­də­nin duz ba­lan­sı­nı nor­ma­ya sal­maq məq­sə­di­lə də ya­rar­lan­maq müm­kün­dür. Çin tə­ba­bə­tin­də zo­ğa­la və­rəm əley­hi­nə dər­man və qu­laq­da kü­yə qar­şı va­si­tə ki­mi ba­xı­lır. ABŞ-da isə bu gi­lə­mey­və­dən mal­ya­ri­ya­ya qar­şı va­si­tə ki­mi ya­rar­la­nır­lar.