Qədim samuraylardan gələn bu döyüş növü indi təkcə Yaponiyada yox, bütün dünyada, o cümlədən Aazərbaycanda da kifayət qədər məhşurlaşıb. Digər döyüş sənətləri ilə müqayisədəgənclərin bu idman növünə marağının daha çox olması da aydın müşahidə edilir. Söhbət indi qaydasız və ya qarışıq döyüş növlərindəkifayət qədər geniş tətbiq edilən Ciu-Citsudan gedir.
Böyük tarixi olan bu döyüş sənəti haqqında daha yaxından tanış olduqda maraqlı faktlar ilə üzləşirik. Ciu-Citsu kəliməsinin hərfi mənası "yumşaq texnika" deməkdir. Ümumiyyətlə, bu döyüş növünün nə vaxt yaranması barəsində dəqiq məlumat yoxdur. Keçmişdə bu döyüş ilə yalnız samuraylar, yəni İmperatorun xüsüsi mühafizəçiləri və yüksək vəzifəli şəxslər məşğul ola bilərdi. Ciu-Citsunu digərlərindən fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdən biri odur ki, burada əl və ayaq zərbələri ilə yanaşı, həm də geniş çeşiddə boğucu, sındırıcı və yerə atmaq fəndləri var. Hal-hazırda da boğucu və sındırıcı fəndlərdən qaydasız döyüş (MMA) turnirlərində geniş istifadə olunur.
Ciu-Citsu, döyüş növündən əlavə olaraq, həm də bir çox idman növlərinin əsasıdır. Məsələn, Aykido və Cüdo məhz ona əsaslanaraq yaradılıb. Qeyri- rəsmi olasa da "Sambo" da məhz Ciu-Citsu fəndlərindən formalaşdırılmış bir idman növüdür.
Hal-hazırda ölkəmizdədə bu döyüş növü idman zallarında tədris olunur və ənənəvi şəkildə ölkə daxili yarışlar keçirilir. Respublikamizda bu döyüş növü haqqında ətraflı malumat almaq üçün Ciu-Citsu üzrə 3-cü dan qara kəmər sahibi olan Ceyhun İbadovla görüşdük. Söhbət zamanı bir çox məqamlara diqqət yetirən Ceyhun muəllim diqqəti sözügedən idman növü sayəsində daha çox uşaqların düzgün formalaşmasına yönəltdi:"Məqsədimiz gələcək üçün sağlam düşüncəli idmançılar yetişdirməkdir. Gənclərimizi və yeniyetmələrimizi pis vərdişlərdən qorumağin ən gözəl vasitələrindən biri idmandır. Lakin idman etməklə heç də hər şey başa çatmır. İdmançıların sağlam rəqabət aparması üçün məşq prosseslərində düzgün tədris keçirilməlidir.Biz məşqlərimizdə bu mövzuya xüsüsi diqqət ayırırıq. Biz onlara döyüşməklə yanaşı, insanlarla düzgün rəftar etməyi, alicənab olmağı da oyrətməyi unutmuruq"
Azərbaycanda Ciu-Citsunun inkşaf səviyyəsindən danışan Ceyhun İbadov qeyd edir: "Mən əminliklə deyə bilərəm ki, biz burada yaxşi mənada inamlı təsir bağişlayırıq. Beynəlxalq turnirlərdə qazandığımız medallar və seminarlardakı fəal iştirakımız buna bilavasitə əyani sübutdur".
Muasir ve qədim Ciu-Citsu arasındakl fərq barədə isə o bildirir: "Samuray fəlsəfəsində istifadə olunan Ciu-Citsu texnikası rəqibi məhv etmək üçün nəzərdə tutlmuşdu. Hal-hazırda müasir dünyamızda belə bir düşüncə ilə hərək etmək təbii ki yanlış olar.Müasir Ciu-Citsunun fəlsəfəsi özünü müdafiə məqsədidir və ən son hal kimi istifadə olunması tədris olunur. Lakin müharibə başlayacağı təqdirdə biz böyük cəsarət ilə döyüş meydanında düşməni məhv etməyə hazırıq".
Bu döyüş növünün populyarlaşmasının səbəblərindən danışarkən isə Ceyhun İbadov aşağıdakıları diqqətə çatdırdı: "Bildiyiniz kimi Sovet dönəmində şərq döyüşlərinin tədrisi qadağan olunmuşdu. Müstəqillik qazandıqdan sonra isə dövlətimiz idmana olan diqqət diqqət və qayğını artırdı və bu da Ciu-Citsunun, eləcə də digər döyüş növlərinin inkşafına böyük təsir göstərdi. Demək olar ki, bir çox ölkələrin güc strukturları bu döyüş növündən səmərəli şəkildə istifadə edir. Bundan başqa bildiyiniz kimi hal-hazırda Qarışıq döyüş növləri (MMA) üzrə keçirilən turnirlər dünyada böyük reytinqə malikdir.Turnirlərdə Ciu-Citsu növü ilə məşğul olan idmançıların bariz qələbələri, heç təsadüf deyil ki, tamaşaçı diqqətini də bir anda öz üzərinə çəkdi. Hal-hazırda dünyanın hər yerində yeni Ciu-Citsu məktəbləri açılmaqdadır və bu proses çox uğurlu şəlildə davam edir".
